Natuurjournaal 4 april 2024

Ze zijn nog eventjes te zien, kleine zachtpaarse ‘vogeltjes op de kruk.’ Dat is de bijnaam van de vingerhelmbloem. De bloemen zien er inderdaad opvallend uit, ze hebben een spoor die ver naar achter uitsteekt. Onder de grond vormt deze plant een knol waardoor ze vroeg kan bloeien. Ze staat graag op vochtige plekken met een voedselrijke en kalkrijke bodem. De ‘vingers’ in de naam slaan op het schutblad onder de bloem, dat in vijf delen is ingesneden, als een handje. Dat is één van de twee verschillen met de holwortel. Verder lijken de planten sprekend op elkaar, behalve onder de grond. De wortelknol van de holwortel is – je raadt het al – hol en die van vingerhelmbloem niet.

De laatste jaren keren zwartkoppen elk jaar ietsje eerder terug in Nederland, en dit jaar zeker. Al in maart werden ze gezien en op dit moment komen er elke dag meer bij zodat tegen half april alle zwartkoppen weer op hun plek zijn om te broeden. Deze stevige zanger houdt zich graag verborgen in struiken en bomen. Maar ze zijn toch gemakkelijk te vinden want ze laten hun melodieuze zang graag en luid horen. Hun roep is een luid tsek-tsek, alsof je twee steentjes tegen elkaar slaat. Een beetje als een roodborst, maar het klinkt wat steviger. Als je het eenmaal herkent, kom je erachter dat er in heel veel bosjes zwartkoppen zitten en met wat geduld krijg je er dan vast een te zien. De man heeft een zwarte pet, die van de vrouw is roodbruin.

Tekst: Nienke Lameris, Nature Today 
Foto's: Willem van Kruijsbergen, Saxifraga; Bart Vastenhouw, Saxifraga