Altijd in bloei
Klein kruiskruid (Senecio vulgaris) is een composiet van bescheiden allure, maar alom aanwezig. De plant kan zeven tot vijftig centimeter groot worden, maar blijft meestal ver onder die halve meter steken. Ze heeft kleine gele bloemen die zich aan het eind van de stengel bevinden. Het blad en de stengel zijn 'vlezig' en daardoor kan Klein kruiskruid langdurige (zomer)droogte en gematigde vorst goed verdragen. Klein kruiskruid is een één- of tweejarige plant; na bloei en vruchtzetting sterft de plant af. De levenscyclus is heel kort; onder gunstige omstandigheden kan een plant 42 dagen na het kiemen al zaden gaan verspreiden. Ieder jaar kunnen er meerdere generaties Klein kruiskruid ontstaan. Klein kruiskruid groeit voornamelijk op omgewoelde bodems zoals open bermen, akkers, boomspiegels en (moes)tuinen. Ook groeit het wel in de voegen tussen stoeptegels. Het is een pionier die profiteert van regelmatige verstoring. Denk hierbij aan schoffelen, ploegen en maaien op een manier waarbij de bodem beschadigd raakt. Vanwege de korte levenscyclus van de plant, kan ze zich steeds opnieuw vestigen.
Geen insecten nodig
Het mooie aan Klein kruiskruid – en trouwens ook veel andere winterbloeiers – is dat de soort niet afhankelijk is van insecten voor voortplanting. Klein kruiskruid verstaat namelijk de kunst van de zelfbestuiving. Dat betekent dat de soort zichzelf kan bevruchten in tijden dat er geen insecten zijn. Superhandig! Zo is er jaarrond voldoende zaad voor nieuwe generaties Klein kruiskruid. Nog een sterke eigenschap van deze winnende winterbloeier: de plant produceert éénzadige pluisvruchtjes die door de wind over grote afstanden verspreid kunnen worden. Grote kans dat er altijd wel een aantal zaden op een geschikt plekje terechtkomen! Bij temperaturen boven de tien graden Celsius en voldoende vocht en licht kiemen de zaden meestal meteen.
Eindejaars Plantenjacht
Voor de tiende keer op rij organiseert FLORON de Eindejaars Plantenjacht. In een ogenschijnlijk onmogelijke periode: midden in de winter. Van kerst tot en met drie januari gaan plantenliefhebbers in heel Nederland op zoek naar planten die op dat moment bloeien. We zijn namelijk erg nieuwsgierig naar welke soorten op dat moment van het jaar nog bloeien en welke dan ook het meest wordt gezien. Heb je liefde voor de natuur en de prachtige planten die hier groeien? Help dan mee!
Deze winter worden aardig wat bloeiende planten verwacht. Je moet dan denken aan soorten die bij uitblijven van serieuze nachtvorst de bloei nog wat weten uit te rekken, maar ook soorten die het hele jaar bloeiend te vinden zijn. Zit het weer echt mee dan beginnen voorjaarsbloeiers ook al weer te bloeien als ze op een gunstige plek staan. Het is het perfecte uitje om in de kerstvakantie te doen met je vrienden, familie of natuurlijk in je eentje. Doe dus mee dit jaar!
| Iedere week staat een plant, dier of schimmel centraal in De week van … Het is een initiatief van SoortenNL, hét kennisnetwerk voor wilde planten en dieren van Nederland. Een netwerk van organisaties die toegepast onderzoek doen en natuurgegevens verzamelen met hulp van duizenden vrijwilligers voor de bescherming van soorten en hun leefgebieden. Met die gegevens ontwikkelen we kennis over de staat van de natuur en verbeteren we beheer, beleid en betrokkenheid. |
Tekst: Max Schutte, Leonie Tijsma & Ruud Beringen, FLORON en SoortenNL
Foto’s: Stef van Walsum