Natuurjournaal 22 september 2023

De dennenvoetzwam is een echte bospaddenstoel die in september begint te groeien en ook in oktober veel te zien is. De jonge vruchtlichamen zijn nu fluweelachtig en geel, naarmate ze ouder worden kleuren ze steeds bruiner en worden ze harder. De dennenvoetzwam groeit inderdaad vaak aan de voet van dennen – maar ook wel bij andere naaldbomen – waarop ze parasiteren. Via de wortels dringt de schimmel de boom binnen en veroorzaakt bruinrot. Soms lijkt het of een dennenvoetzwam zomaar ergens op de grond groeit, maar ondergronds zit daar dan nog een wegrottende boomstobbe of een aantal wortels. Bij bosbouwers is deze bomenverslinder natuurlijk niet geliefd. Van oudsher wordt hij overigens wel benut: je kan er wol mee verven in gele en bruine tinten – net als met de paddenstoel zelf.

Komen ze dit jaar wel? En zijn ze er al? Elk jaar in september wachten vogelaars de komst van de zeldzame bladkoning met spanning af. Wat is er dan zo bijzonder aan dit kleine zangvogeltje? Ten eerste zijn ze gewoon mooi om te zien. Mosgroen van boven, subtiel getekend met een gele wenkbrauwstreep boven het zwarte kraaloogje. Dat patroon wordt herhaald met de twee gele vleugelstrepen, die afsteken tegen de zwarte veren van de vleugel. Ten tweede laten ze heel verdienstelijk van zich horen met een hoog tjsie-oe-wiet! Dat maakt het zoeken wel zo makkelijk. En ten derde komen ze helemaal uit Siberië vliegen, waarbij ze op de route naar hun overwinteringsgebieden in Zuidoost-Azië ergens verkeerd zijn gevlogen… Meestal ergens tussen half september en eind oktober zijn ze er ineens, vooral aan de kust. En ja, ook dit jaar zijn ze er weer! Vorige week werden de eerste gezien. Kijk eens op Waarneming.nl als je op zoek wil gaan naar dit afgedwaalde oostelijke koninkje.

Tekst: Nienke Lameris, Nature Today
Foto’s: Luuk Vermeer, Saxifraga; Nik Borrow, Flickr