Alle verzamelaars verzamelen!

Wij willen alle Nederlandse soorten kunnen herkennen, op elke manier, en daar hebben we hulp bij nodig. ‘Wij’ zijn een samenwerkingsverband dat ARISE heet, en dat de Nederlandse biodiversiteit beter in kaart wil brengen dan ooit, en het Europese zusterproject Biodiversity Genomics Europe (BGE), dat zich richt op heel Europa en focust op hun DNA.

We willen soorten kunnen herkennen aan hun geluiden en aan hoe ze eruitzien, maar ook aan hun erfelijk materiaal. De huidige DNA-technieken zijn zo gevoelig dat je aan een schepje aarde of bekertje slootwater kan zien welke soorten er leven, of aan een keutel kan meten wat het dier allemaal gegeten heeft. Maar voor je dat DNA kan herkennen, moet je eerst het DNA van die soort al in kaart hebben gebracht: je moet de zogeheten barcode kennen.

Variant

Er leven zo’n 45.000 soorten (voor de kenners: alleen de eukaryote soorten) in Nederland. Van ongeveer de helft hebben we het DNA niet, en van de andere helft hebben we vaak alleen de DNA-barcode van een soortgenoot die ergens op de wereld gevonden is, en waarvan we dus niet honderd procent zeker weten of de Nederlandse variant wel goed herkend zal worden.

En dus hebben ARISE en BGE niet alleen kunstmatige intelligentie, DNA-amplificatie, zelfdenkende sensoren, pipetteerrobots en cloudcomputing nodig. We gaan ook de traditionele veldbiologie bedrijven met netjes, botaniseertrommels en monsterbuisjes. We hebben er zin in – maar we kunnen ook nog wel wat hulp gebruiken.

Experts

Dus zijn we op zoek naar verzamelaars. De toegewijde experts. De mensen die alle 300+ bladkevers van Nederland uit elkaar kunnen houden en ze thuis opgeprikt hebben. De mensen die, als er een nieuwe grassoort opduikt, die onmiddellijk in hun privé-herbarium stoppen. De mensen die meerdere boeken over hun favoriete groep in de kast hebben – of zelfs hebben geschreven.

Als je de soorten in kwestie niet hebt, maar wel weet te vinden, kun je ons ook helpen. Met een speciale, mobiele sampling app 'ADA' van het Nederlandse softwarebedrijf Flores.nl, kun je live in het veld vastleggen wat je hebt verzameld en waar. Wij zorgen voor alle verzamelmaterialen om het monsteren mogelijk te maken.

Ben jij dat? Dan willen we graag kennis met je maken. We hebben samen met Flores.nl een doorzoekbaar overzicht gemaakt van alle soorten, onze 'targetlist'. Zoek je eigen groep op, dan kun je zien of we voor die soorten al een DNA-streepjescode hebben. Hebben we nog geen (Nederlandse) barcode, dan kunnen we jouw kevers, paddenstoelen, kikkervisjes op sterk water of wat dan ook goed gebruiken. Door je specimens met ons te delen, help je de hele Nederlandse biologie en draag je bij aan de bescherming van soorten. Op zaterdag 7 oktober organiseren we een speciaal evenement voor mensen zoals jij in Naturalis. Kom je ook?

Meer informatie

• Belangrijk! Voor het verzamelen van veel soorten heb je in Nederland een vergunning nodig. Als je het soort verzamelaar bent dat wij zoeken, heb je die waarschijnlijk al. Ga niet voor ons, of voor wie dan ook, wetgeving overtreden die bedoeld is om soorten te beschermen.
• ARISE is een samenwerkingsverband van Naturalis, het Westerdijk Instituut voor schimmelbiodiversiteit en de universiteiten van Amsterdam en Twente. Voor vragen over dit verzamelproject of over Arise in het algemeen: info@arise-biodiversity.nl.
• Biodiversity Genomics Europe (BGE) is een ambitieus initiatief om het Europese DNA-onderzoek naar biodiversiteit omhoog te tillen naar een veel hoger niveau. Het toonaangevende project staat onder leiding van Naturalis Biodiversity Center en wordt gedragen door partners uit meer dan twintig landen. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Jose Alonso (in het Engels) via info@biodiversitygenomics.eu.
• Flores.nl is een Nederlands softwarebedrijf dat zich als Microsoft-partner specialiseert in het bouwen van op maat gemaakte software, waaronder integratie-oplossingen, apps en cloudcomputing.

Tekst: Tim Rietbergen, Naturalis Biodiversity Center
Foto's: Taco van der Eb