Natuurjournaal 24 juli 2023

Na het broedseizoen in de duinen zoeken veel bergeenden nu het open water van de Waddenzee op. Dat is niet zomaar: ze zijn ’s zomers in de rui. Daarbij wisselen ze de grootste veren van de vleugels – de slagpennen – allemaal tegelijk. Dan wordt het lastig vliegen! Op open water zijn ze veilig voor roofdieren. Bovendien is er genoeg te eten: kleine kreeftjes, garnalen, slakjes en wat je maar meer voor lekkers in het slikkige wad kunt vinden. Vroeger trokken alle bergeenden in West-Europa hiervoor naar de Duitse Wadden, maar sinds zo’n dertig jaar is een deel ook bij ons te vinden.

Het is niet zo gek dat zeepkruid veel in tuinen staat. Ze bloeit nu tot het eind van de zomer met grote, lichtroze bloemen die ook nog eens heerlijk ruiken. ’s Nachts ruiken ze nog sterker en produceren ze meer nectar, zodat ook nachtvlinders worden gelokt voor de bestuiving. Zeepkruid bevat saponine, een zeepachtige stof die met water schuimt en als zachte zeep gebruikt kan worden. Zowel de plant – Saponaria officinalis – als saponine zijn vernoemd naar het Latijnse woord voor zeep. Saponine zit in de bladeren en vooral in de dikke wortels.

Tekst: Nienke Lameris, NatureToday.nl
Foto's: Piet Munsterman, Saxifraga; Ed Stikvoort, Saxifraga