Oplaaiende sterfte onder kokmeeuwen en visdieven door vogelgriep
Sovon Vogelonderzoek NederlandUit sommige kolonies komen berichten over dramatische aantallen dode kuikens, soms honderden tot zelfs enkele duizenden per kolonie. Naast kokmeeuwen wordt ook een toenemend aantal visdieven getroffen. Een voorbeeld van een kolonie waar de vogelonderzoekers en terreinbeheerders de afgelopen week hun handen vol hebben gehad aan het opruimen van dode vogels is het eiland Stern in de Eems, dat in beheer is van Natuurmonumenten. Daar werden inmiddels meer dan 4.000 dode vogels gevonden (circa 86 procent kokmeeuwen en 14 procent visdieven). Een hele heftige gebeurtenis.
BB-variant
Het hoogpathogene H5N1-virus dat momenteel onder wilde vogels circuleert wordt aangeduid met de BB-variant. Deze is genetisch beter aangepast aan meeuwen wat mogelijk verklaart waarom we bij overige soorten nu geen duidelijke aanwijzingen hebben voor verhoogde sterfte. Ook is het zo dat er kokmeeuw- en visdiefkolonies zijn die tot dusver zonder bovenmatige sterfte door deze griepgolf heen zijn gekomen. De eerste juveniele kokmeeuwen zijn zelfs alweer buiten de kolonies gesignaleerd. Er bestaan dus grote verschillen tussen de kolonies.
Blijf sterfte melden
Voor meeuwen en sterns blijft de komende periode waarschijnlijk nog een heel kwetsbare. We willen alle waarnemers vragen om alert te blijven op vogelgriep en vogelsterfte te blijven melden via de website van Sovon of bij het DWHC. Ook wijzen we op de reeks van maatregelen die een internationale groep van experts voor terreinbeheerders heeft opgesteld om het risico op nieuwe uitbraken in vogelkolonies te verminderen.
Voor alle tellers van kokmeeuwkolonies is een korte vragenlijst opgesteld om beter zicht te krijgen op de kolonies waarin dit broedseizoen verhoogde sterfte is opgetreden.
Opmerkelijk: ook jonge oehoe getroffen door vogelgriep
Eind mei meldde de Stichting Opvang Roofvogels Wildlife SOS te Weert een dode jonge oehoe. De oehoe was ten zuiden van Weert, niet ver van de Belgische grens, levend maar verzwakt onder het nest gevonden. De dode oehoe is door het DWHC opgehaald voor onderzoek naar de doodsoorzaak.
De jonge oehoe was een vrouwelijk dier. Zij is doodgegaan door een ontsteking in de hersenen, longen en luchtzakken. De ontsteking is veroorzaakt door hoogpathogene vogelgriep, H5N1. Dit is in Nederland de eerste keer dat H5N1 bij een dode oehoe is aangetoond.
Tekst: Marcel Wortel, Sovon Vogelonderzoek Nederland
Foto: Peter de Boer (leadfoto: kokmeeuw met jongen, getroffen door vogelgriep)