Moeten we nergens meer maaien in mei?

Het idee is simpel: MaaiMeiNiet moet een tuinbezitter met een gazon verleiden om de gazonmaaier een maandlang niet te gebruiken. Het gazon komt tot bloei en die bloemen leveren voedsel voor insecten zoals bijen en vlinders. Tot zover niks aan de hand. Maar dan wordt het juni en wat dan? Dan ‘mag’ je weer maaien en dat gebeurt dan ook met verve. Overal klinkt geronk en gezoem en het resultaat is in juni toch weer netjes kaal gemaaide tuingazons. Ook de groenblauwe dooradering van Nederland wordt in de loop van juni op grote schaal gemaaid. Dat komt omdat 15 juni  een magische datumgrens is voor het beheer van bermen, waterkeringen, graslanden en natuurterreinen vanwege het vermeend aflopen van het broedseizoen. Weg schuilplekken, voedsel en mogelijkheid tot voortplanting. Niet alleen in tuinen, maar dus overal in de stad en in het buitengebied. En dit terwijl in juni en juli vele insecten juist hun piek hebben omdat ‘vroeger’ dat de optimale bloeitijd was.

Beheer van een tuingazon is andere koek dan het beheer van een berm of watergang. Wat centraal zou moeten staan in het beheer van onze openbare ruimte is de ecologische kwaliteit, binnen de kaders van veiligheid en wetgeving. Aangezien Nederland rijk is aan diverse landschappen, ziet die ecologische kwaliteit er van plek tot plek verschillend uit en dient het beheer op deze variatie afgestemd te zijn. Er zijn bermen waar een maaibeurt in mei juist nodig is om er een mooie bloemrijke situatie te krijgen. We horen wel van gemeenten dat ze deze maaibeurt uitstellen vanwege de MaaiMeiNiet-campagne. Gefaseerd voorjaarsmaaien kan op sommige voedselrijke of vergraste locaties juist leiden tot een impuls voor een bloemrijke vegetatie en bijbehorende fauna, omdat de vegetatie tijdens de voorjaarsgroei relatief veel voedingsstoffen bevat. Als de vegetatie aan het begin van het groeiseizoen gefaseerd wordt gemaaid en afgevoerd, gaat dit vergrassing van de vegetatie tegen en wordt kruidenrijkdom gestimuleerd. De essentie van maaibeheer zit in de fasering in ruimte en tijd, niet in het overal achterwege laten van maaibeheer gedurende een periode van het jaar. Faseren, faseren, faseren is dan ook het credo.

Meer informatie

• Een uitgebreid artikel hierover is verschenen in het Vakblad Natuur, Bos en Landschap (pdf: 795 KB).

Tekst en foto’s: Anthonie Stip en Kars Veling, De Vlinderstichting