Pas op de plaats voor het scheefbloemwitje

De uitbreiding van het scheefbloemwitje in Europa is bijzonder snel gegaan. Tot 2008 was het een vlinder van steile en rotsachtige berghellingen. De dichtstbijzijnde vliegplaatsen lagen in de Alpen en nog verder weg. In 2008 werd de soort geheel onverwacht gevonden in de buurt van Zürich, ver weg van zijn normale leefgebied. Toen bleek hij ineens algemeen te zijn in allerlei dorpen en steden. Een typische vindplaats: rotstuintjes met scheefbloem of verwante planten. De vlinder heeft deze rotstuintjes dus ontdekt als nieuw leefgebied. Vanaf dat moment ging het snel. Dankzij vier tot vijf generaties per jaar kon de soort zich razendsnel noordwaarts uitbreiden. Dat leidde ertoe dat de vlinder in 2014 gevorderd was tot Midden-Duitsland en in 2015 dus voor het eerst in Nederland werd gevonden. In dat jaar werd de soort in september gezien op de Sint Pietersberg bij Maastricht. Toen dat bekend werd, bleek er die zomer ook al een exemplaar elders in Limburg te zijn gefotografeerd, in Posterholt . In 2016 en 2017 was de soort nog voornamelijk in Limburg te vinden, maar vanaf 2018 verspreidde hij zich razendsnel over vrijwel het hele land.

In 2021 was de uitbreiding minder sterk dan de jaren daarvoor en als we de waarnemingen in 2022 zien lijkt de soort zelfs een beetje op de weg terug te zijn. In ieder geval is van uitbreiding geen sprake meer. Wat de oorzaak is van deze rem op de groei, is moeilijk te zeggen. Het zou met weersomstandigheden te maken kunnen hebben: de zomer was heet en droog en wellicht dat dit een rol gespeeld heeft. Wel zagen we in 2018, toen we ook te maken hadden met een zeer droge en hete zomer, dat het scheefbloemwitje toen haar areaal in ons land juist flink uitbreidde. We zijn benieuwd wat het komend jaar gaat brengen en hopen dat veel mensen uitkijken naar deze soort. Als mensen een scheefbloemwitje zien en die waarneming ook doorgeven via Waarneming.nl of Telmee, kunnen we volgen hoe het met het scheefbloemwitje gaat in Nederland.

Tekst en foto’s: Kars Veling, De Vlinderstichting
Kaart: NDFF