Natuurjournaal 15 januari 2023

Aan het zwart-witte kleed dankt het nonnetje zijn naam, maar het zijn juist de mannen die in het scherp getekende zwart-wit gehuld zijn. De vrouwelijke nonnetjes zijn donkergrijs met een roodbruine kop. Daarmee lijken ze een beetje op vrouwelijke zaagbekken, waar ze aan verwant zijn. Nonnetjes zijn hier als wintergasten. Vooral van december tot en met februari zijn er veel te zien. De meeste zitten op het IJsselmeer en het Markermeer, maar ook op andere meren en rivieren kun je ze vinden. Voor veel mensen is het nonnetje een echte wintervogel, het witte kleed past perfect in een berijpt landschap. Dat klopt wel: hoe zachter de winters, hoe meer nonnetjes noordelijker overwinteren en niet meer naar Nederland komen. Werden er in de jaren zeventig nog maximale aantallen van 23.000 vogels geteld, nu zijn het er jaarlijks nog maar enkele duizenden.

Ook op het strand kun je nonnetjes vinden, maar dan met roze, oranje of gele strepen. Het nonnetje is een schelpdier dat leeft in de zandige bodem van de Noordzee. De schelpjes vind je vaak op het strand. Ze zijn klein, niet veel meer dan drie centimeter. De gekleurde banden – van geel tot paars – lopen met de groeirichting van de schelp mee. Die kleur wordt bepaald door erfelijkheid, met roze als dominante kleur. Maar je ziet ook vaak bruinige of blauwgrijze nonnetjes, die zijn verkleurd in het zand.

Tekst: Nienke Lameris, NatureToday.nl
Foto’s: Koos Dansen; Michel Langeveld, Wikimedia Commons