Natuurjournaal 3 november 2022

De taxus zat dit jaar al vroeg vol met rode bessen, en de eerste vallen nu al op de grond. Taxus staat in veel tuinen als haag. Als je tussen de takken kijkt, zie je de snoeprode bessen zitten. Het zijn eigenlijk geen echte vruchten, maar hele dikke zaadmantels. Onderin zijn ze hol en zie je het zaadje zitten. Dat is ontzettend giftig, net als de hele taxus: de naalden, het hout en zelfs het stuifmeel. Alleen dat rode besje niet, en vogels eten ze dan ook graag. Het zaad eten ze erbij op: omdat ze het niet verteren, komt het gif niet vrij. Mensen kunnen dat beter niet proberen! De taxus heet niet voor niets ook wel venijnboom. Als inheemse plant komt de taxus alleen zeer zeldzaam voor in het oosten van het land, maar verder is de boom algemeen door aanplant en verwildering. Buiten het stramien van de haag kunnen het flinke bomen worden, en honderden jaren oud.

De glanskop schakelt over op een ander dieet: van insecten naar beukennootjes. Daar komen ze de winter mee door, wanneer insecten steeds schaarser worden. Het verklaart ook waarom ze zo honkvast zijn en ’s winters niet wegtrekken. Je vindt glanskoppen alleen in beukenbossen, waar ze ook broeden. Van alle mezen is het misschien wel de minst opvallende. Het zijn niet zulke felle, drukke baasjes als andere mezen. Ook in de tuin komen ze niet vaak op bezoek. Op het oog is het eigenlijk onmogelijk om de glanskop te onderscheiden van de matkop, die op meer plekken voorkomt. Daarvoor kun je beter naar ze luisteren.

Luister naar het roepje en zang van de glanskop (Bron: J. Veeken) en naar de roep van de matkop (Bron: Peter Boesman)

Tekst: Nienke Lameris, NatureToday.nl
Foto’s: Hans Dekker, Saxifraga; Theo Verstrael, Saxifraga
Geluiden: J. Veeken, xeno-canto; Peter Boesman, xeno-canto