Stikstof en de gezoneerde stekelzwam

Gezoneerde stekelzwam is een tot acht centimeter grote stekelzwam, die vaak in vergroeide groepen te zien is. Hij is herkenbaar aan de concentrische cirkels in de hoed met vaak een lichte rand. Een stekelzwam heeft aan de onderzijde van de hoed stekels in plaats van lamellen. Hij leeft in symbiose met loofbomen in schrale milieus. Hij staat als kwetsbaar op de Rode Lijst paddenstoelen.

Van nature is gezoneerde stekelzwam een bossoort, maar tegenwoordig vinden we hem vooral in lanen. Veel paddenstoelen zijn uit bossen verdreven doordat als gevolg van de sterke stikstofdepositie de strooisellaag in bossen te dik is geworden. Deze soorten van schrale bodems vinden hun toevluchtsoord in lanen, waar de strooisellaag vaak veel dunner is. Stekelzwammen zijn erg gevoelig voor stikstof en daardoor sinds de jaren zestig sterk afgenomen. Na 1990 zagen we een duidelijk herstel van stekelzwammen van loofbomen als gevolg van verminderde stikstofneerslag. Sinds 2010 is er echter door de stagnering van de afname weer een duidelijke terugval te zien, zoals blijkt uit trendberekeningen van het meetnet bospaddenstoelen. Dit wordt versterkt doordat ook lanen in het landelijk gebied steeds voedselrijker worden. Stekelzwammen van naaldbossen zijn al vrijwel uit Nederland verdwenen.

Meer informatie over stikstof en paddenstoelen vindt u in deze nieuwsbrief.

Tekst: SoortenNL
Foto’s: Alfons Vaessen,
Grafiek: NMV/CBS/NEM