Bescherming van vissen blijkt cruciaal in de strijd tegen invasief zeegras
Dutch Caribbean Nature Alliance (DCNA), Florida International University, Universiteit van Amsterdam, Wageningen University
Invasieve soorten kunnen een directe bedreiging vormen voor inheemse soorten door competitie en hybridisatie. Soorten die zijn geëvolueerd om zich snel voort te planten en zich snel te verspreiden, hebben over het algemeen een grotere overlevingskans. Wanneer ze in een nieuwe omgeving worden geïntroduceerd, kunnen ze langzamer groeiende inheemse soorten verdringen. Dit is zeker het geval voor Halophila stipulacea, een zeegras afkomstig uit de Rode Zee, de Perzische Golf en de Indische Oceaan. Sinds de eerste waarneming in 2002 heeft deze soort snel leefgebied binnen het Caribisch gebied gewonnen. Het zeegras verdringt snel het inheemse schildpadgras (Thalassia testudinum) en Syringodium filiforme, die beide een specifiek habitat, kustbescherming en foerageergebieden bieden.
De studie
Een nieuwe studie van Wageningen University and Research, de Universiteit van Amsterdam en Florida International University had als doel meer kennis op te doen over factoren die meespelen bij de verspreiding van invasieve zeegrassen. Onderzoekers onderzochten de invloed van lokale verrijking met nutriënten (stikstof en fosfor) en de invloed van grote plantenetende vissen op de groei en uitbreiding van Halophila stipulacea. Het onderzoek vond plaats tussen 2018 en 2019 binnen twee zeegrasweiden: Lac Bay op Bonaire en Barcadera op Aruba
Resultaten
Aan de geselecteerde zeegraspercelen zijn aan beide kanten nutriënten toegevoegd met behulp van slow-release kunstmest. Interessant is dat alleen op Bonaire deze extra voedingsstoffen daadwerkelijk resulteerden in een vermindering van de uitbreiding van H. stipulacea in de schildpadgrasweiden, terwijl inheems zeegras onaangetast bleef. De oorzaak is waarschijnlijk dat op Bonaire zeven keer zoveel herbivore vissen voorkwamen en de diversiteit 4,5 keer groter was dan op Aruba. De toegevoegde nutriënten lokten waarschijnlijk meer vissen om te grazen, waardoor de verspreiding van het invasieve zeegras werd beperkt. Inheems zeegras is beter aangepast aan hoge begrazingsdruk. Tijdens deze studie nam de begrazingsdruk toe na verrijking met nutriënten, maar alleen de invasieve zeegrassoorten vertoonden lagere uitbreidingssnelheden. Het uitsluiten van grote plantenetende vissen (zoals papegaaivissen) verdubbelde zelfs de snelheid waarop de invasieve zeegrassen zich vermeerderden op zandige plekken op Bonaire, waardoor deze theorie verder werd versterkt.
Top-down benadering
Deze studie benadrukt het belang van holistische benaderingen van ecosysteembeheer. Gezonde en diverse visgemeenschappen kunnen top-down controle bieden aan de uitbreiding van invasieve soorten. Toenemende begrazingsdruk kan het concurrentievoordeel van snelgroeiende soorten helpen verminderen, waardoor de invasie van niet-inheemse soorten wordt vertraagd. De sleutel tot herstel en behoud van zeegras zou kunnen liggen in het beschermen van de biodiversiteit van deze kwetsbare gebieden.
Voor meer informatie kunt u het volledige rapport vinden op de Dutch Caribbean Biodiversity Database.
Tekst: Dutch Caribbean Nature Alliance
Foto's: Fee Smulders