Nieuwe gaswinning in de Waddenzee: een slecht idee

De Waddenzee is door een opeenstapeling van bedreigingen nog steeds niet veilig als natuurgebied. Nu komt daar een voorgenomen nieuwe gaswinning bij. Demissionair minister Blok van Economische Zaken en Klimaat heeft onlangs een ontwerp-instemmingsbesluit genomen voor nieuwe winning van gas onder de Waddenzee. Concreet betekent dit dat hij een vergunning wil verlenen aan de NAM/Shell om naar gas te boren ter hoogte van Ternaard (Fr). Vogelbescherming is daar faliekant tegen, net als andere natuurbeschermingsorganisaties.

Effecten op vogels

Door gaswinning onder Ameland is de bodem daar al verzakt. Volgens Sovon Vogelonderzoek Nederland, die er onderzoek gedaan heeft, kan de opslibbing op de kwelders de bodemdaling niet overal bijhouden, waardoor deze lager komen te liggen. Dit heeft negatieve gevolgen voor vogels die erop broeden, omdat het de kans verhoogt dat het nest overstroomt tijdens een voorjaarsstorm. Dit is vooral ongunstig voor een verspreid broedende en aan het territorium gebonden soort als de scholekster, omdat die niet kan uitwijken. Hoe groot de negatieve gevolgen voor het broedsucces daadwerkelijk zijn, hangt af van het al dan niet optreden van zomerstormen.

Als de wadplaten door de gasboringen lager komen te liggen, zullen ze minder lang droogvallen en kunnen de wadvogels er minder lang naar voedsel zoeken. Het wad is echter veel dynamischer dan de kwelder en dat maakt het onderzoek naar bodemdaling en de effecten op vogels veel moeilijker.

Uit voorzorg geen gaswinning

Veel soorten wadvogels waarvoor de Waddenzee cruciaal is voor het voortbestaan ervan nemen af in aantal. Dit geldt zowel voor broedvogels, zoals scholekster en kluut, als voor trekvogels, waaronder de kanoetstrandloper. Vogelbescherming vindt dat in het UNESCO Werelderfgoed en Natura 2000-gebied dat de Waddenzee is, het voorzorgsbeginsel van toepassing moet zijn. En dat alleen daarom al gaswinning uit den boze is. Gaswinning zorgt voor verstoring en potentieel ook voor vervuiling en bodemdaling. En dat in een natuurgebied dat ook te maken heeft met een stijgende zeespiegel en alle andere gevolgen van de klimaatcrisis. De Waddenzee staat ook onder grote druk door visserij, zoutwinning, stijgende recreatiedruk en andere industriële activiteiten.

De plannen van minister Blok zijn bovendien onbegrijpelijk in het licht van de het recente IPCC-rapport van de Verenigde Naties over de klimaatcrisis en de gevolgen ervan. Terwijl heel Nederland met het oog op de energietransitie van het gas af moet, wil de minister voor een hele lange periode (tot 2038!) winning in een natuurgebied juist uitbreiden.

Hoofddoelstelling natuur

Dan is er nog de Gebiedsagenda Wadden 2050 (GAW). Hierin is nadrukkelijk opgenomen dat de hoofddoelstelling van de Waddenzee natuur is en dat menselijk medegebruik hieraan ten dienste moet staan c.q. deze moet versterken. De GAW is nog maar kortgeleden ondertekend door demissionair minister Schouten van LNV en Van Nieuwenhuizen, voormalig minister van Infrastructuur en Waterstaat. Minister Blok fietst hier dwars doorheen met zijn ongepaste besluit.

De Waddenvereniging heeft in een brief, die ook ondertekend is door Vogelbescherming, de Tweede Kamer opgeroepen om in het debat op 15 september over mijnbouw minister Blok terug te fluiten en onomwonden te kiezen vóór de bescherming van het mooiste en belangrijkste natuurgebied van Nederland, de Waddenzee.

Teken de petitie!

Op 15 september wordt in de Tweede Kamer gesproken over het besluit voor nieuwe gaswinning. De Waddenvereniging heeft een petitie opgesteld met als doel dat minister Blok de vergunning voor de NAM intrekt. Vogelbescherming steunt deze petitie van harte en roept iedereen op de petitie vóór 15 september te ondertekenen.

Tekst: Vogelbescherming Nederland
Foto's: Mark Zekhuis (leadfoto: scholeksters); Rik Kruit, Saxifraga