De wondere werking van walvispoep en fytoplankton tegen klimaatverandering

Waar je ook woont, in de valleien van de Himalaya, aan de kust van de Noordzee of op de ingesloten prairies van Kentucky: meer dan vijftig procent van de lucht die je inademt wordt geproduceerd door de oceaan. Dat is te danken aan kleine mariene organismen, genaamd fytoplankton, en de wondere werking van walvispoep.

Fytoplankton: producent van zuurstof en belangrijke voedselbron 

Zoals mitochondriën de energiecentrales van cellen zijn, is fytoplankton de energiecentrale van de oceaan. Deze microscopische zeealgen mogen dan onzichtbaar zijn voor het blote oog, ze vormen wel de basis van het voedselweb. En een van hun belangrijkste bronnen van voedingsstoffen is walvispoep!

Walvissen duiken naar grote diepten om zich te voeden en zwemmen weer naar het oppervlak om te ademen. Daarbij scheiden ze hun zeer voedingsrijke ontlasting uit. Wanneer walvissen migreren op zoek naar voedsel en om zich voort te planten, vormen ze een soort grote transportband van voedsel. Ze zorgen ervoor dat belangrijke voedingsstoffen blijven circuleren in de zee. Als je weet dat sommige walvissoorten meer dan 70.000 kilo wegen, kun je je vast voorstellen hoeveel poep ze produceren – en dus voedsel voor fytoplankton. Fytoplankton is weer een voedselbron voor dierlijk plankton en krill, wat weer wordt gegeten door grotere vissen, haaien en zeezoogdieren. Dus een hoop walvispoep betekent een overvloed aan fytoplankton en een rijk marien leven, zodat de gehele oceaan floreert!

Gevolgen van meer koolstofdioxide

We zijn ons inmiddels allemaal bewust van de gevolgen van meer koolstofdioxide in de atmosfeer. De enorme hoeveelheden fossiele brandstoffen die overal worden verbrand, zorgen voor een eveneens enorme CO₂-uitstoot. Die zorgt weer voor stijgende temperaturen en heeft invloed op de menselijke gezondheid en ecosystemen. We zien de gevolgen al in de oceaan. De hogere watertemperatuur en zuurgraad zijn funest voor koraalriffen en schaaldieren. Daarnaast verstoren ze het evenwicht van het mariene leven.

Strijd tegen klimaatverandering

Gelukkig hebben we nog fytoplankton dat de strijd met klimaatverandering aangaat! En dat allemaal dankzij hun rol in de koolstofcyclus van de oceaan. Net als planten zet fytoplankton grote hoeveelheden CO₂ om in bruikbare energie. Tijdens dit proces wordt niet alleen koolstof uit de atmosfeer verwijderd, maar ook de zuurstof geproduceerd die dieren nodig hebben om te overleven. Wanneer fytoplankton wordt gegeten door andere zeedieren, gaat de koolstof verder door het voedselweb. Als plankton sterft voordat het wordt opgegeten, zinkt het naar de bodem van de oceaan, waar de opgenomen koolstof wordt opgeslagen. Middels dit proces, dat bekendstaat als de 'biologische pomp', worden elk jaar miljarden tonnen koolstof uit de atmosfeer verwijderd en uiteindelijk opgeslagen in de bodem van de oceaan. Daar is de milieu-impact veel kleiner.

Bedankt walvispoep!

Veel dank dus voor walvispoep: het voedsel voor fytoplankton. Fytoplankton is voedsel voor kleine vissen, die weer voedsel zijn voor grotere zeedieren zoals haaien en dolfijnen. Meer dieren in de oceaan betekent meer biodiversiteit en een gezonder ecosysteem. Het is onze verantwoordelijkheid om dat ecosysteem te beschermen. Tel daarbij op het vermogen van fytoplankton om enorme hoeveelheden CO₂ om te zetten en op te slaan, en je begrijpt dat de oceaan onze belangrijkste bondgenoot is in de strijd tegen klimaatverandering. Walvispoep is onze redding!

Tekst en foto's: International Fund for Animal Welfare (IFAW)