Eerste eikenprocessierupsen hebben brandharen

Door een korte warme periode eind maart kwam de eerste tien procent van de eikenprocessierupsen op 1 april al uit het ei. Dat was ruim eerder dan verwacht. Daarna zakte de temperatuur flink waardoor de meeste eikenprocessierupsen pas rond 21 april uit hun eitjes kropen. Voor veel rupsen was het nog een lange tijd wachten voordat er voedsel beschikbaar was. De bladontplooiing van de eiken verliep door de kou in april en mei tergend traag. De rupsen ontwikkelden zich daardoor heel langzaam.

Brandharen

De eerste eikenprocessierupsen bereikten rond 31 mei het vierde larvestadium. Uit een eerste inventarisatie blijkt dat zo’n vijftien procent van de rupsen inmiddels zo ver is. Deze rupsen hebben naast de grote, met het oog zichtbare en onschadelijke haren die ze gelijk al hebben als ze uit het ei komen, nu ook de minuscule brandharen die voor overlast kunnen zorgen. De rupsen die nu in het vierde stadium zitten, zijn vooral rupsen die aan de zuidkant van bomen zitten. Rupsen die op schaduwrijke plekken zitten, zijn over het algemeen nog niet zo ver. De meeste rupsen aan de noordkant zitten overigens nog in het tweede en derde larvestadium.

Stroomversnelling

Door de sinds enkele dagen hogere temperaturen is de ontwikkeling van de rupsen nu wel in een stroomversnelling gekomen. Ze eten daardoor sneller en de hele dag door. Inmiddels zit er ook voldoende blad aan de bomen. De rupsen die nu in het vierde larvestadium zitten, beginnen binnenkort aan de bouw van de karakteristieke nesten. We verwachten dat de eerste nesten over ruim een week zichtbaar zullen worden. De meeste mensen zullen de eerste nesten pas in de tweede helft van juni gaan zien. De eerste rupsen hebben dan inmiddels het zesde en laatste stadium bereikt. De echte overlastperiode zal naar verwachting vanaf eind juni tot in juli plaatsvinden. Op dit moment is het nog moeilijk in te schatten hoe groot de plaagdruk en eventuele overlast zal zijn. Dat wordt pas duidelijk als de nestvorming al enige tijd gaande is. Vanaf nu is het in ieder geval bij eikenbomen weer opletten op de aanwezigheid van eikenprocessierupsen en eventuele blootstelling aan brandharen.

Nieuwsbrief eikenprocessierups

Het kennisplatform Processierups publiceert vanaf 2021 regelmatig een gratis digitale nieuwsbrief over alle aspecten rond de rups. Van ecologie tot onderzoek en van nieuws tot achtergrondinformatie, bestemd voor beheerders, bestuurders en andere betrokkenen. In de nieuwsbrief leest u over actuele ontwikkelingen op het gebied van beheersing, preventie en onderzoek. Deskundigen van het Kennisplatform werken daarbij samen met deskundigen van het Kenniscentrum Eikenprocessierups en anderen en met professionals uit de provincies Brabant, Gelderland, Overijssel en Limburg. De nieuwsbrief besteedt aandacht aan regionale oplossingen en inzichten, met als doel zo veel mogelijk anderen daarvan te laten profiteren. Ga naar de nieuwsbriefpagina op de website van het Kennisplatform Processierups om je aan te melden.

Informatiebladen en antwoord op meer dan 150 vragen

De overlast van de eikenprocessierups wordt op veel verschillende manieren bestreden. Daarbij ontstaan vragen over de werkzaamheid, effectiviteit, (schadelijke) neveneffecten en gevaren van de verschillende instrumenten. Om te helpen het beste middel voor een situatie te kiezen, publiceert het Kennisplatform Processierups informatiebladen. Er zijn op dit moment 22 informatiebladen. Ze geven inzicht in de huidige kennis en de inhoud wordt periodiek aangepast aan de nieuwste inzichten. Klik op Processierups.nu op ‘Informatiebladen’ in het hoofdmenu. Op de website vind je ook antwoorden op meer dan 150 verschillende vragen over de processierups.

Tekst: Kenniscentrum Eikenprocessierups: Silvia Hellingman, Hellingman Onderzoek en Advies; Arnold van Vliet & Hidde Hofhuis; Wageningen University; Henry Kuppen, Terra Nostra; Henk Jans, Jans Consultancy Gezondheid en Milieu; Joop Spijker, Wageningen Environmental Research
Foto’s: Silvia Hellingman; Henry Kuppen