Otters en wasbeerhond op beeld in de Gelderse Poort
ARK Rewilding NederlandOtter(monitoring)
Sinds er voor het eerst sporen van de otter zijn gevonden in de Gelderse Poort, in januari 2014, monitort ARK Natuurontwikkeling de otterpopulatie door middel van wildcamera’s en met behulp van enthousiaste vrijwilligers van de otter- en beverwerkgroep CaLutra. In de Rijnstrangen, een moerasgebied in het meest noordelijke deel van de Gelderse Poort, was het een maand later, in februari 2014, al raak. Sindsdien wordt er geregeld otteractiviteit waargenomen. Voor de ottermonitoring gaan studenten die stage lopen bij ARK en CaLutra-vrijwilligers regelmatig op zoek naar ottersporen.
Otters in de Rijnstrangen (Bron: ARK Natuurontwikkeling)
Meer sporen
Spraints (uitwerpselen) en pootafdrukken zijn sporen die regelmatig in de Rijnstrangen worden gevonden, maar ook wildcamera’s in het gebied leveren veel informatie. Op dit moment staan er vijf wildcamera’s die onderhouden worden door stagiaires van ARK. Op elk van die camera’s stonden in de maand januari otters op beeld! In totaal werden er maar liefst twintig beelden van otters opgenomen, waarvan vijftien in de eerste twee weken van januari. Ter vergelijking: in de vier maanden daarvoor werden er op dezelfde camera’s slechts acht registraties van otters gedaan. Ook de muskusrattenvangers en de CaLutra-vrijwilligers die in de Rijnstrangen monitoren, hebben afgelopen januari opvallend veel ottersporen gevonden en otters op de camera’s waargenomen.
Waarom zo vaak?
Het is algemeen bekend dat er meer otteractiviteit wordt waargenomen in de wintermaanden. In het najaar gaan jonge dieren namelijk op zoek naar een eigen territorium. Wanneer ze die gevonden hebben, laten ze spraints achter op markante locaties, zoals voor onze wildcamera’s. Op die manier laten otters aan soortgenoten weten dat zij hier hun territorium gevestigd hebben of geven ze aan geslachtsrijp te zijn. Ook kan het stijgende waterpeil van de Rijn een verklaring zijn voor de toegenomen otteractiviteit. De otter lijkt in de wintermaanden vooral de binnendijkse gebieden op te zoeken en laat zich dan minder vaak in de overstroomde uiterwaarden zien. Hoeveel otters er op dit moment in het gebied leven is lastig te zeggen, omdat individuele otters erg moeilijk van elkaar te onderscheiden zijn met camerabeelden. De toename in waargenomen otteractiviteit is in ieder geval een veelbelovend teken voor de levensvatbaarheid van de otterpopulatie in de Rijnstrangen.
Een wasbeerhond laat zich zien voor een wildcamera in de Rijnstrangen (Bron: ARK Natuurontwikkeling)
Wasbeerhond
Ook de wasbeerhond liet zich in januari op twee verschillende wildcamera’s zien. De wasbeerhond is een exoot die geïmporteerd is uit Oost-Azië naar Europa voor zijn bont. In de jaren dertig ontsnapten en verwilderden tientallen wasbeerhonden uit pelsdierfokkerijen in Oost-Europa en in de jaren vijftig werden wasbeerhonden expres uitgezet in West-Rusland om te dienen als jachtdier. Sindsdien heeft de soort zich door Europa verspreid. Sinds de jaren negentig wordt de wasbeerhond ook zo nu en dan in Nederland waargenomen. De wasbeerhond is nu nog heel zeldzaam in Nederland.
Op 12 oktober 2020 werd de eerste wasbeerhond waargenomen in de Rijnstrangen. Met de hierop volgende waarnemingen, op 10 en 16 januari 2021, blijkt dat de wasbeerhond al enige tijd aanwezig is in hetzelfde gebied. Of het slechts om een zwervend dier gaat of om een dier dat zich heeft gevestigd, moet nog blijken. Het is daarom van belang dat eventuele waarnemingen van deze exoten worden doorgegeven aan de Zoogdiervereniging. Dit geeft ook de mogelijkheid om de effecten van deze exoten op de Nederlandse inheemse soorten verder te onderzoeken.
Kijk voor meer informatie op Ark.eu/otter.
Tekst: Merel Hilderink (stagiaire) en Melanie Pekel, ARK Natuurontwikkeling
Films: ARK Natuurontwikkeling
Foto: Roger Tidman, Nature in Stock
Tekening: Jeroen Helmer, ARK Natuurontwikkeling