Natuurjournaal 12 februari 2021

De Atlantische forel, of zeeforel, plant zich voort in beekjes en rivieren. De jonge forellen beginnen hun leven dus in zoet water, maar trekken na een jaar of twee naar open zee. Daar worden ze echt volwassen. Die tocht naar open zee begint nu. Tijdens die tocht komen Atlantische forellen ook door de Nederlandse Maas en Rijn. Dit is het moment waarop ze zich gaan aanpassen aan het leven in zout water, in plaats van zoet water. Dat er ijs ligt, maakt de forellen niet uit, daar zwemmen ze gewoon onderdoor.

Vissen, amfibieën en andere dieren die in de tuinvijver leven hebben het wél moeilijk. Er ligt een dikke laag ijs op de tuinvijver, met daar bovenop ook nog sneeuw. Er kan gebrek aan zuurstof optreden omdat zonlicht niet meer goed kan doordringen in het water. Planten kunnen dan niet meer hun werk doen: zuurstof produceren. Het is misschien verleidelijk om een wak te hakken, maar dat is een slecht idee. Hakken brengt zware schokgolven met zich mee die de dieren kunnen verstoren (de winterslaap van groene kikkers bijvoorbeeld). Ze kunnen zelfs de dood tot gevolg hebben van alles wat in het water leeft. Daarom is het beter om een pan met heet water door je ijs heen te laten zakken. Dat moet bij dik ijs enkele keren herhaald worden. Wees niet bang dat je je pan niet meer terugziet; hij blijft mooi hangen op de handvaten. Als je eenmaal een gat hebt gemaakt, haal dan een laagje water uit je vijver. Zo blijft er ruimte, dus zuurstof, onder het ijs, ook al vriest het weer dicht. Stop je wak vol met stro of een bos rietstengels, zodat zuurstofuitwisseling mogelijk blijft.

Tekst: Marjolein Mooij, NatureToday.nl; Mike Hirschler, IVN
Foto's: Jan van der Straaten, Saxifraga; Mike Hirschler, IVN