Opgeviste vinvisschedel belandt na zoektocht bij Naturalis

Tip op social media

Op vrijdag 9 oktober kreeg Demi de Jager, stagiaire communicatie bij Naturalis, een bijzonder bericht binnen. Het ging om een tip van een IJmuidenaar; hij had op Facebook gezien dat er mogelijk walvisbotten waren opgevist aan de kust. Pepijn Kamminga, collectiebeheerder bij Naturalis, zag op de eerste beelden dat het waarschijnlijk ging om de schedel van een gewone vinvis (Balaenoptera physalus) en was erg geïnteresseerd. Als beheerder van de natuurhistorische rijkscollectie neemt Naturalis namelijk waar mogelijk interessante skeletdelen op in de wetenschappelijke collectie, al decennia lang. “Toen begon de zoektocht”, aldus De Jager. 

De schedel redden van de vuilcontainer

De schedel van de vinvis was niet gemakkelijk te vinden. Volgens de tipgever uit IJmuiden lag de schedel ergens op de kade, maar was er wel enige haast bij geboden. “Volgens hem belanden dit soort vondsten jammer genoeg vaak in de vuilcontainer”, legt De Jager uit. “Erg zonde, want zo’n vondst is van grote waarde voor de wetenschap.” De Jager zette dan ook alles op alles om de schedel aan de collectie van Naturalis toe te voegen. Via verschillende berichten op social media en met een lijst vol tips van de IJmuidenaar zette zij haar zoektocht voort. “Ik heb zo veel mogelijk rondgebeld. Denk hierbij niet alleen aan de gemeente, maar ook aan de vistentjes langs de haven”, aldus De Jager. Omdat dit helaas geen resultaat opleverde, zette ze als laatste redmiddel een kennis uit IJmuiden in. “Ik had ondertussen al een beetje de moed opgegeven.”

Het verlossende bericht

Uiteindelijk kwam die avond nog het verlossende bericht binnen. De visser die over de schedel van de vinvis beschikte, had contact opgenomen met de kennis van De Jager. “Dat was wel even een euforisch moment, zeker zo laat op de avond. Ik stond te stuiteren”, aldus De Jager. De visser, Klaas van Duijn, mailde de maandag daarop naar Naturalis; hij was nog op zee, maar zou de schedel binnenkort komen brengen. Van Duijn: “We waren blij verrast met de vondst! In eerste instantie dachten we dat de schedel mogelijk van een mammoet was. Ik zei gelijk: dit gaat naar Naturalis.” Zo is de vinvisschedel toch nog goed terechtgekomen. “Geen enkele stagedag bij Naturalis is hetzelfde”, zegt De Jager lachend.

De rol van Naturalis 

De opgeviste schedel van de vinvis komt binnenkort bij Naturalis aan. Kamminga: “We gaan kijken of wij de schedel nog moeten schoonmaken, anders gaat hij na ontsmetting en registratie de collectie in.” Naturalis heeft van de Nederlandse overheid namelijk de opdracht gekregen om aangespoelde dode walvisachtigen te verwerken en ontleden. Via de wetenschappelijke collectie van Naturalis kunnen wetenschappers wereldwijd onderzoek doen naar de anatomie en evolutie van walvissen en naar de ontwikkeling van en variatie binnen de soorten. “Iedere aanwinst is een extra ‘datapuntje’, zowel voor verspreiding als voor toekomstig onderzoek. Neem dus altijd contact op Naturalis wanneer je dit soort vondsten doet”, aldus Kamminga. 

De tipgever uit IJmuiden en de visser zullen binnenkort een vrijkaart voor Naturalis ontvangen.

Meer informatie

• Wil je weten waar en wanneer de laatste walvisstrandingen waren? Bekijk deze database van walvisstrandingen
• Bekijk voor meer informatie over walvisstrandingen onze website

Tekst: Ela Sari, Naturalis
Foto's: Pepijn Kamminga, Naturalis (leadfoto: skeletresten van een andere vinvis binnen de collectie van Naturalis); Klaas van Duijn