De slangenschimmelqueeste
Stichting RAVONHet doel van dit onderzoek is dan ook om een eventuele introductie tijdig te signaleren in zowel Nederlandse wilde als gehouden slangenpopulaties. Via het huidige RAVON Early Warning System dierziektes (EWS) wordt een goed landelijk beeld verkregen van introducties en uitbreidingen van ziekteverwekkers. Tot nog toe is de schimmel niet aangetroffen. Blijft de schimmel in 2020 ook nog spoorloos of…?
Even opfrissen: wat is SFD en wat zijn de symptomen?
De slangenschimmel komt uit Amerika en is recent ook in Europa aangetroffen. Dieren met een zware infectie zijn vaak sloom, zonnen vaak uitbundig en vertonen daarbij verminderd vluchtgedrag. Het is mogelijk dat de schimmel aanwezig is op een gastheer, maar geen ziekte veroorzaakt.
Een infectie is te herkennen aan afwijkend gekleurde schubben, gelige en bruine korsten op de huid, verhoogde frequentie van vervelling en kleine zweren tot een dodelijke schimmelinfectie met ernstige zweren, zwelling van de huid en onderhuidse knobbeltjes. Op vervellingen is de infectie te herkennen aan kleine littekentjes.
Resultaten 2019
Net als in voorgaande jaren is er op onze oproep weer fantastisch gehoor gegeven! In 2019 zijn ruim 150 slangenhuidjes en dode dieren ingezonden. Deze testten alle negatief voor de aanwezigheid van de schimmel.
Niet gevonden, wat nu?
Sinds de start van het onderzoek is SFD niet in Nederland aangetoond. Het uitblijven van positieve monsters kan betekenen dat:
- de schimmel nog niet in Nederland aanwezig is;
- de schimmel aanwezig is, maar zeer weinig voorkomt en dus lastig te ontdekken is
In beide gevallen is het belangrijk de screening in zijn huidige vorm in stand te houden. Het DNA van de schimmel kan worden aangetoond in vervellingshuidjes en in de huid van dode dieren. Om die reden zijn zowel de slangenhemden (gehele of gedeeltelijke vervellingen) en dode dieren bruikbaar voor onderzoek.
Oproep 2020
Aankomend seizoen zetten we de zoektocht onverminderd voort en hopen we weer een beroep op u te mogen doen!
Heeft u een dode slang gevonden of een slang gezien met verdachte zweren, korsten et cetera, al dan niet gecombineerd met afwijkend gedrag? Maakt u dan alstublieft goede foto’s (inclusief goede detailopnames van de getroffen lichaamsdelen), noteer de exacte datum en locatie en neem contact op met Tariq Stark of Annemarieke Spitzen. Heeft u een vervellingshuidje gevonden? Wilt u die dan per stuk droog en donker bij kamertemperatuur in een papieren envelop (niet in een plastic zakje) bewaren en onder vermelding van naam, locatie en datum sturen naar RAVON, t.a.v. Tariq Stark & Annemarieke Spitzen, Postbus 1413, 6501 BK Nijmegen.
Woord van dank
In 2019 is dit onderzoek financieel ondersteund door de Europese Slangenvereniging, Stichting Herpetofauna en de Van der Hucht de Beukelaar Stichting. Hartelijk dank voor deze steun!
Tekst: Tariq Stark & Annemarieke Spitzen-van der Sluijs, RAVON, mede namens An Martel, Universiteit Gent
Foto's: Raymond Creemers (leadfoto: ringslang); Zoological Society of London