Vliegveld Portugal: genadeklap voor de grutto?

Wat voor zin heeft het om de grutto’s in Nederland -onze nationale vogel- te beschermen als deze trekvogels in Portugal ernstig verzwakken of zelfs sterven? Dat is namelijk het gruwelijke gevolg van de bouw van een vliegveld in een gebied dat van levensbelang voor ze is. Het gebied waar ze een onmisbare eetpauze nemen onderweg van Afrika naar Nederland: het Taag Estuarium bij Lissabon.

Ze zijn daar nu, onze grutto’s. Dat moet u vrij letterlijk nemen, want op specifiek die plek zit het merendeel van de Nederlandse grutto’s in deze tijd van het jaar bij elkaar. Ze eten er oogstresten op de rijstvelden voor ze doorvliegen naar ons land om te broeden. En niet alleen grutto's maken van deze velden gebruik. Ook ooievaars, lepelaars en vele andere vogels maken gebruik van deze pleisterplaats. Maar als de Portugese overheid haar zin krijgt, is dat snel voorbij.

Vliegveld midden in een natuurgebied?

Dit jaar nog moet de bouw van het nieuwe vliegveld bij Lissabon namelijk al starten, omdat het oude in de stad simpelweg te klein wordt. De Portugese regering heeft er begin deze maand een klap op gegeven.

Maar niet als het aan Vogelbescherming en onze Birdlife Partners in de rest van Europa ligt. Onze Partner in Portugal (SPEA) probeert de bouw van het nieuwe vliegveld al jaren tegen te houden. Het is nota bene midden in een Europees beschermd natuurgebied gepland; in de monding van de rivier de Taag. Het Taag Estuarium is beschermd Natura 2000- én Ramsar-gebied.

Het is een plek waar ieder jaar tot wel honderdduizend watervogels overwinteren, waaronder wintertaling, flamingo, kluut, zilverplevier en bonte strandloper. En in de rijstvelden zoeken niet alleen de grutto’s oogstresten, maar ook ooievaars, (purper)reigers en vele andere vogels.

Goedkoop en makkelijk

De regering wil de bouw van het vliegveld doorzetten omdat het een goedkope oplossing is, vlakbij Lissabon. Maar de effecten op natuur en milieu zijn onvoldoende onderzocht en de maatregelen die de regering wil nemen om de schade te beperken, zijn volgens SPEA dus speculatief en slechts een druppel op een gloeiende plaat.

Verstorend en dodelijk

Iedereen kan op z’n klompen aanvoelen dat een vliegveld enorm verstorend werkt voor alle vogels in het natuurgebied eromheen. Ze worden verjaagd en verstoord door het lawaai van stijgende en dalende vliegtuigen en er is ook nog een reële kans op botsingen tussen grote groepen grutto’s en vliegtuigen. Door die herhaaldelijke verstoring kunnen onze grutto’s waarschijnlijk niet snel genoeg aansterken (als ze het al overleven) en zijn mogelijk te laat in Nederland om jongen groot te krijgen. En dat terwijl juist het tijdig grootbrengen van genoeg kuikens het grote probleem is voor grutto’s in ons land.

Help mee, teken de petitie

Dat vliegveld mag er niet komen, dus we laten het er niet bij zitten. SPEA stapt daarom met steun van Vogelbescherming en andere Europese Birdlife Partners naar de nationale rechter en de Europese Commissie, want het is in ons aller belang dat de bouw niet doorgaat. Vogelbescherming geeft SPEA juridisch advies, deelt ervaringen, geeft financiële steun en probeert zoveel mogelijk aandacht te krijgen voor het probleem. 

Als de Europese vogelbeschermers gezamenlijk voor de Europese Commissie staan, staan we sterker dan SPEA alleen. Maar nog sterker staan we als de Europese Commissie weet dat we gesteund worden door duizenden, hopelijk tienduizenden burgers uit alle betrokken landen. Help daarom mee en teken de petitie.

Tekst: Marieke Dijksman, Vogelbescherming Nederland
Foto's: Rik Kruit, Saxifraga (leadfoto: vliegende grutto); René Faber; Piet Munsterman, Saxifraga; Gerrit Gerritsen