Wolven die op zoek zijn naar een nieuw leefgebied zijn moeilijk te monitoren; ze leggen lange afstanden af en laten weinig sporen achter. Als een wolf langere tijd in hetzelfde gebied verblijft, gaat hij of zij het gebied markeren door keutels vol in het zicht op zandpaden te leggen. Met behulp van zichtwaarnemingen, sporenonderzoek en cameravallen brengen vrijwilligers en onderzoekers zo goed mogelijk in kaart waar wolven aanwezig zijn.
Wolf op de Veluwe. Vastgelegd door een cameraval, geplaatst door vrijwilligers van Wolven in Nederland in samenwerking met Staatsbosbeheer
Op de Veluwe zijn deze zomer meerdere keutels gevonden door vrijwilligers van Wolven in Nederland en Staatsbosbeheer, waarbij met behulp van DNA-onderzoek is vastgesteld dat het om een wolvin gaat die afkomstig is uit een roedel nabij Babben (Brandenburg, Duitsland). Dit dier heeft in mei en juni in Friesland, Groningen, Drenthe en Overijssel rondgelopen (zie kaartje). De wolf die op 15 september is gefilmd zou dezelfde wolvin kunnen zijn, maar het kan ook een ander dier zijn.
Vrijwilligers belangrijk voor Wolven in Nederland
De afgelopen jaren heeft Wolven in Nederland veel geïnvesteerd in het werven en opleiden van een goed team vrijwilligers. Als Wolven in Nederland vermoedt dat er ergens een wolf aanwezig is, kan daardoor snel gezocht worden naar sporen. Tegelijk draagt het vrijwilligersnetwerk bij aan de monitoring van wolven in Nederland.
Op dit moment is Wolven in Nederland voorzien van voldoende vrijwilligers. Waarnemingen van (mogelijke) wolven of wolvenkeutels blijven uiteraard zeer welkom en kunnen via de website worden doorgegeven. Het plaatsen van camera’s dient altijd in overleg met de terreineigenaar te worden gedaan.
Het monitoren van de aanwezigheid van een wolf is belangrijk, omdat als een wolf minimaal zes maanden in een gebied leeft, officieel gesproken wordt van een territorium. In dat geval schakelen de provincies door naar fase 2 van het wolvendraaiboek. De provincies werken dit onderdeel van het wolvendraaiboek momenteel verder uit. Provinciale Staten van Gelderland zien ook het belang van monitoring van de wolf. Bij bespreking van het Gelderse faunabeleid op 26 september 2018 is de motie 'Actieve monitoring wolven' aangenomen. Daarmee wordt aan Gedeputeerde Staten gevraagd om bij het opstellen van het nieuwe wolvenplan in te zetten op actieve monitoring.
Minimaal acht wolven
Afgelopen zomer berichtte Wageningen Environmental Research (WENR) dat via genetisch onderzoek is vastgesteld dat in het eerste halfjaar van 2018 minimaal acht verschillende wolven in Nederland aanwezig waren. Dat gebeurde grotendeels op basis van monsters van aangevallen schapen verzameld door medewerkers van BIJ12 en deels op basis van keutels verzameld door Wolven in Nederland en Staatsbosbeheer.
In de periode januari tot en met april werden zes wolven waargenomen: drie mannen en drie vrouwen. Opvallend genoeg werd geen van deze zes dieren in de periode mei tot en met juli nog waargenomen in Nederland. Door nauw contact via het CEwolf consortium met collega-onderzoekers van het Duitse instituut Senckenberg en het Vlaamse INBO, weten we inmiddels van vier van deze zes wolven waar ze sindsdien gebleven zijn.
De gezenderde vrouwelijke wolf 'Naya' liep na haar wandeling door Nederland door naar Vlaanderen en heeft zich inmiddels daar gevestigd. Een tweede vrouwtje, in april waargenomen in april bij het Friese Boijl, werd eind april waargenomen in Nedersaksen (Duitsland). Het derde vrouwtje, in maart en april waargenomen in Drenthe, Overijssel en Gelderland, is terug in Duitsland. Zij werd vanaf juni waargenomen in Nordrhein-Westfalen. Het mannetje dat in maart in Limburg werd aangetoond, werd kort daarop doodgereden in Vlaanderen. De twee overige mannelijke wolven (waarvan één werd aangetoond bij Bunschoten en een andere in Groningen, Drenthe en Overijssel) zijn sindsdien niet meer waargenomen.
In de periode mei tot en met juli werden in Nederland een nieuwe mannelijke en een vrouwelijke wolf waargenomen (zie kaartje). De vrouwelijke wolf werd het laatst op de Veluwe gezien. DNA-onderzoek zal moeten uitwijzen of ze daar nog altijd actief is, zoals de camerabeelden doen vermoeden. Van de mannelijke wolf weten we dat deze is doorgelopen naar Vlaanderen en daar is gesignaleerd in het gezelschap van wolvin Naya.
Wat moet ik doen als ik een wolf zie?
De kans dat je een wolf in Nederland ziet is heel klein. Mocht je toch een wolf zien, volg dan de volgende adviezen op:
- Blijf rustig
- Maak een foto of filmpje indien mogelijk
- Neem langzaam afstand
- Houd je hond aan de lijn
- Als de wolf te dichtbij komt, luid spreken en armgebaren maken
- Voer of lok de wolf niet
- Geef de melding door aan het wolvenmeldpunt van Wolven in Nederland
Meer informatie
Tekst: Elze Polman Wolven in Nederland & Zoogdiervereniging
Film: cameraval vrijwilligers Wolven in Nederland in samenwerking met Staatsbosbeheer
Kaart: Wageningen Environmental Research
Foto: Aaldrik Pot