Merel

Veel minder merels tijdens de Nationale Tuinvogeltelling

Vogelbescherming Nederland
30-JAN-2018 - Meer dan 65.000 mensen telden dit weekend de vogels in hun tuin tijdens de 15e Nationale Tuinvogeltelling van Vogelbescherming Nederland en Sovon Vogelonderzoek. Het meest werd, net als afgelopen jaren, de huismus geteld. Opvallend is dat er veel minder merels gezien werden in de Nederlandse tuinen dan afgelopen jaren.

MerelHet aantal waargenomen merels bleef dit weekend ver achter bij de aantallen van afgelopen jaren. Gemiddeld werd er per tuin anderhalve merel geteld, terwijl dit aantal de voorgaande jaren boven de twee lag. Daarmee is de merel ook uit de top drie van meeste getelde vogels verdwenen; van de derde naar de vijfde plaats. Tot nu toe werd de merel ook telkens in de meeste tuinen waargenomen. In meer dan acht op de tien tuinen zat minimaal een merel. Dit jaar is dat slechts in zeven op de tien tuinen het geval. De koolmees is nu de vogel die in de meeste tuinen werd gezien. Oorzaak van de achteruitgang van het aantal getelde merels is mogelijk het Usutuvirus. Dit voor merels dodelijk virus werd afgelopen jaren in vooral Oost-Nederland geconstateerd. Om de oorzaak van het lage aantal merels vast te stellen zal verder onderzoek nodig zijn. De verwachte verandering van het aantal merels in Nederland is echter wel zichtbaar geworden in de tuinvogeltelling:

 In Noord-Nederland blijkt de merel in veel hogere dichtheden voor te komen dan in Zuid-Nederland. Dat beeld zagen we nog niet eerder in de tuinvogeltelling. Het Usutu-virus zou een verklaring kunnen zijn voor deze opmerkelijke verandering.

Top-3

Evenals vorige jaren was de huismus weer veruit de meest getelde soort. De huismus werd in minder dan de helft van de tuinen waargenomen. Mussen zijn echter ware groepsvogels. Zitten ze in de tuin, dan ook meteen met een heleboel bij elkaar. Gemiddelde bestond een groep mussen in de tuin uit acht exemplaren. Op nummer twee kwam de koolmees en drie de pimpelmees. Het aantal in de tuin getelde pimpelmezen neemt overigens al gedurende een aantal jaren langzaam af. De reden hiervoor is niet duidelijk. Op nummer vier, nog voor de merel, eindigde het kauwtje.

Barmsijs

Gedurende de dag kreeg Vogelbescherming veel meldingen van mensen die barmsijzen in hun tuin hadden gezien. De barmsijs is een vogel die in een heel klein aantal in ons land broedt. Het hoge aantal waarnemingen komt door een invasie van barmsijzen uit Noord-Europa. Ook 'gewone' sijzen werden in grotere aantallen gezien.

Barmsijs

De tuinvogel top-10

De koolmees en ook de nauw verwante pimpelmees (die met blauw op de kop) staan al jarenlang stevig in de tuinvogel-top-3.Tussen haakjes de notering in de lijst van de Nationale Tuinvogeltelling 2017. De merel ging van de derde plaats in 2017 naar de vijfde plaats dit jaar.

  1. Huismus (1)
  2. Koolmees (2)
  3. Pimpelmees (5)
  4. Kauw (4)
  5. Merel (3)
  6. Vink (6)
  7. Turkse tortel (7)
  8. Houtduif (8)
  9. Ekster (11)
  10. Roodborst (10)

Via de website van de Nationale Tuinvogeltelling zijn resultaten per gemeente, provindie of het hele land te bekijken. Daarmee zijn de resultaten van de eigen tuin heel inzichtelijk te vergelijken met de wijdere omgeving.

Tekst: Vogelbescherming Nederland
Foto's: Piet Munsterman, Saxifraga; Ruud van Beusekom, Vogelbescherming Nederland; Vogelbescherming Nederland; IVN Vecht & Plassengebied; Jankees Schwiebbe, BirdPhoto