Gestippelde alver gezegend in de Waal

De gestippelde alver is een vis die zich thuisvoelt in snelstromende zuurstofrijke riviertjes met een bodem van grind of stenen. In Nederland is hij vermoedelijk altijd zeer zeldzaam geweest. Historische bronnen wijzen op het voorkomen in de Grensmaas en aangrenzende riviertjes. De soort verdween daar door sterke watervervuiling. Als gevolg van waterkwaliteitsverbeteringen zijn er sinds het einde van de 20^e eeuw weer incidentele waarnemingen uit de Grensmaas, Geul en Roer.

Gestippelde alver in de Waal

Tot hun grote verbazing troffen RAVON-vrijwilligers op 12 september een gestippelde alver aan in de Waal ter hoogte van Nijmegen. Een bijzonder kenmerk is de opvallend omlaag gebogen zijlijn (zie foto's), die aan weerszijden omgeven is door zwarte vlekjes (stipjes). Hierdoor viel de gestippelde alver direct op tussen de andere vissoorten.

De Nederlandse Rijntakken zijn door hun zandige substraat en relatief geringe stroming niet geschikt voor de voortplanting van de gestippelde alver. Waarschijnlijk is het individu afkomstig uit één van de Duitse zijriviertjes bovenstrooms van Keulen, waar de soort voorkomt. De verwachting is dan ook niet dat de gestippelde alver sterk zal toenemen in het Nederlandse deel van de Rijn. Deze bijzondere waarneming wijst wel op de verbeterde waterkwaliteit van de Rijn, die het voor het uitgespoelde exemplaar mogelijk maakte om zijn reis naar Nederland te overleven. 

Stromingsminnende soorten 

Naast de gestippelde alver vingen de vrijwilligers met hun kleine sleepnet (ook wel zegen genoemd) nog tal van andere vissoorten in de kribvakken van de Waal. Hierbij zijn ook relatief veel juvenielen van kritische stromingsminnende vissoorten zoals sneep, winde, serpeling en alver gevangen. Deze soorten zijn indicatoren voor een goede ecologische kwaliteit van rivieren. Hun aanwezigheid duidt erop dat de waterkwaliteitsverbetering en habitatherstelmaatregelen zoals de aanleg van nevengeulen hun vruchten afwerpen.

Tekst: Mick Vos, RAVON
Foto’s: Jelger Herder; Frank Spikmans; Pim Lemmers