Boomkrekels weer te horen
ARK Rewilding NederlandPas in 2004 werden de eerste waarnemingen van boomkrekels langs de Nederlandse rivieren gedaan. De boomkrekel is vanuit het zuiden via het dal van de Rijn naar het rivierengebied gekomen. Waarschijnlijk zijn eitjes meegevoerd met het stromende water. Na 2004 steeg het aantal waarnemingen van boomkrekels snel. Vijf jaar geleden werd nog gedacht dat boomkrekels ook andere delen van het land en met name het hele rivierengebied massaal zouden bevolken. Dit lijkt niet gebeurd, of is het een waarnemerseffect?
Boomkrekels zijn kleine, lichtbruine krekels die nauwelijks te zien zijn. Ze zitten verborgen in struiken en ruigten. Pas tegen de avond laten ze weten dat ze wel aanwezig zijn met hun luide melodieuze geluid. In de Gelderse Poort doen ze dat vaak in koorverband.
Zingende boomkrekel (film: Tjitske Lubach)
De boomkrekel is een soort die profiteert van het warmere klimaat. En de plekken waar de soort in Nederland wordt waargenomen zijn ook nog eens plekken die extra snel opwarmen. Zo wordt de soort in de Gelderse Poort vooral waargenomen op zandige oeverwallen en rivierduinen en op plekken waar veel stenen liggen. Het is een strook van vaak maar tientallen meters vanaf de rivier waar de krekels te horen zijn. Verder van de rivier af wordt de bodem vaak kleiig en dat warmt minder snel op.
In de Gelderse Poort valt ook op dat de boomkrekel vooral aanwezig is in natuurgebieden van Staatsbosbeheer die het hele jaar begraasd worden. Blijkbaar zijn hier voldoende ruigten en struiken aanwezig voor de krekels. In uiterwaarden waar volop landbouw aanwezig is tot op de rivieroever is de boomkrekel afwezig, of hij zit in hoekjes van de uiterwaard waar toevallig wel ruigte en struweel dichtbij de rivier groeit.
De afgelopen jaren zijn er boomkrekels gemeld op veel plekken langs de Waal tussen de Duitse grens en Gorinchem en langs de Rijn tot Arnhem. Verderop langs Nederrijn en IJssel is het aantal waarnemingen beperkt. Het grootste deel van de waarnemingen is echter nog steeds afkomstig uit de Gelderse Poort. Komt dit doordat het gebied vaker bezocht wordt? Of zijn ze elders echt veel minder aanwezig?
Het is interessant om te weten of de boomkrekel langs de rivieren algemener is dan verspreidingskaarten laten zien. Dus ga op pad in de schemering en leg je oor te luister. En wie geluk heeft en een boomkrekelkoor aantreft, kan zich even in het zuiden van Europa wanen.
Een actueel overzicht van waarnemingen is te zien op Waarneming.nl, daar kun je ook je eigen waarnemingen doorgeven.
Tekst: Twan Teunissen, ARK Natuurontwikkeling
Film: Tjitske Lubach
Foto: Maarten Jacobs; Jan Jacobs