Massale voortplanting bruine kikkers

Na de winter ontwaken de bruine kikkers uit hun winterslaap, een deel van hen overwintert op het land en een deel in het water. De bruine kikker is de meest voorkomende kikker in Nederland. De soort wordt in allerlei landschapstypen aangetroffen en is qua voortplantingswater ook niet erg kieskeurig, het is een soort die veel in tuinvijvers voorkomt. De soort wordt in de trek- en voortplantingsperiode dan ook veel gezien, maar dikwijls ook niet herkend of verward met de eveneens algemene gewone pad of de zeldzamere heikikker. Per jaar krijgt RAVON tientallen vragen over de determinatie van de soort. 

Herkenning

De bruine kikker is meestal tussen de 7 en 9 centimeter groot. De vrouwtjes zijn gemiddeld iets groter en tijdens de voorjaarstrek is de buik opgezwollen door de eitjes. De huid is vrij glad. Kenmerkend is de donkere hoekige vlek achter het oog. De erop gelijkende heikikker heeft ook zo’n vlek, maar dan met een gebogen bovenrand. Heikikkers hebben ook een spitsere snuit en meestal een licht gekleurde, relatief brede streep op de rug van de snuit tot aan het achterwerk. Deze soort komt veel minder voor en is ook veel kieskeuriger omtrent zijn habitat. RAVON heeft een ‘Herkenningskaart heikikker / bruine kikker’ (pdf; 5,8 MB) samengesteld om te helpen bij de determinatie.

Kleurvariatie

De meeste bruine kikkers zijn – zoals de Nederlandse naam al aangeeft – bruin, maar die kleur varieert van lichtbruin tot bijna zwart. Er worden ook bijna grijze, gele, groenige en oranje tot rode bruine kikkers gezien. Vooral de tussenvormen in de kleuren veroorzaken vaak verwarring. Ook vlekken op de rug en flanken varieren van geen vlekken tot stipjes, en van grijze tot zwarte kleine en grote vlekken in allerlei vormen. Om de verwarring compleet te maken hebben sommige bruine kikkers net als de heikikker een licht gekleurde streep op de rug. Maar deze loopt dan meestal tot aan de ogen en is smaller. Voorbeelden hiervan zijn op de achterzijde van de eerder genoemde herkenningskaart opgenomen.

Geef uw waarnemingen door

Blijf vooral uw waarnemingen van deze fraai gekleurde kikkers doorgeven, liefst vergezeld van een foto. Dit kan op Telmee.nl of Waarneming.nl.

Landelijke avondtelling

Op zaterdagavond 7 mei organiseert RAVON in samenwerking met Tuintelling.nl vanaf 21.30 uur een landelijke avondtelling. Wij nodigen iedereen uit aan dit evenement mee te doen en ’s avonds met een zaklamp in de eigen tuinvijver of nabijgelegen sloot te gaan kijken naar amfibieën en deze door te geven. Op www.ravon.nl/herkenningskaarten kunt u meer herkenningskaarten downloaden.

Tekst: Arnold van Rijsewijk & Raymond Creemers, RAVON
Foto’s: Jelger Herder, Digital Nature; Emiel van Berlo; Monique Baijense