Opletten voor jonge wilde katten in het bos

Bericht uitgegeven door ARK [land] op [publicatiedatum]

Wie in de bossen van Zuid-Limburg een jonge kat aantreft, moet het dier niet zo maar mee naar huis nemen. Het kan gaan om een wilde kat. Net over de grens, in het Belgische Opglabbeek, werd afgelopen weekend, bij een opvangcentrum voor zieke en gewonde wilde dieren, een jonge wilde kat binnengebracht die eerder in het bos werd gevonden.

Wilde kat in opvangcentrum
De jonge kat die het Natuurhulpcentrum in Opglabbeek twee weken geleden binnenkreeg, werd door mensen uit de Oostkantons, op de overgang tussen de Ardennen en de Eifel, midden in het bos gevonden. Het jonge dier werd mee naar huis genomen in de veronderstelling dat het ging om een gedumpte of ontsnapte kat. Omdat het agressief en schichtig bleef werd contact opgenomen met specialisten, die vrij zeker zijn dat het een wilde kat is.

Wilde kat is geen huiskat
De wilde kat is de Europese wilde kat; een andere soort dan de huiskat die wel eens verwildert. Verwilderde huiskatten zijn echter geen wilde katten, ook al lijken cyperse katten qua vacht op wilde katten. De wilde kat is een eigen soort, die wel verre familie van onze huiskat is. De wilde kat kwam zelfs al lang vóór de huiskat in Nederland voor. Al voor de Middeleeuwen verdween de wilde kat uit Nederland. De laatste jaren maakt het dier een comeback in ons land. Vanuit de Eifel en Ardennen hebben de eerste wilde katten zich in Zuid-Limburg gevestigd in het Vijlenerbos bij Vaals en in aangrenzende bossen in België en Duitsland.

Een wilde kat is grijs, bruin of soms rossig, met een donkere tekening, die bij volwassen wilde katten op de flanken meestal wat vager is. Jonge wilde katten zijn op de flanken sterker getekend. De staart is dik, met drie tot vijf zwarte ringen, en eindigt in een stompe zwarte punt. Over de rug loopt een zwarte streep, de aalstreep, die eindigt vóór de staart. Sommige huiskatten hebben ook een aalstreep, maar deze loopt vrijwel altijd door over de staart. Ook de licht vleeskleurige neus is een kenmerk van de wilde kat. Tenslotte zijn de voetzolen van een wilde kat alleen bij de tenen zwart of donker gekleurd (het deel dat de grond raakt als de kat loopt). Bij een huiskat is de hele voetzool zwart of donker gekleurd. Naast deze uiterlijke kenmerken zijn onder meer darmlengte en schedelvorm onderscheidend, maar dat is in het veld natuurlijk niet zichtbaar. Het blijft moeilijk om in het veld een wilde kat te onderscheiden van een cyperse huiskat, of een kruising tussen een wilde kat en een huiskat. Vaak kan alleen DNA-onderzoek echt uitsluitsel bieden.

Onderzoek naar wilde kat
Sinds 2014 doet ARK Natuurontwikkeling met subsidie van de provincie Limburg onderzoek naar het terreingebruik en de migratieroutes van wilde katten in Zuid-Limburg. Het onderzoek met camera's en zenders moet uitwijzen hoe de wilde kat het Zuid-Limburgse landschap gebruikt om bijvoorbeeld voedsel te zoeken en te rusten. Ook kan het uitwijzen waar knelpunten zijn in verbindingen tussen natuurgebieden en tussen Nederland, de Ardennen en de Eifel. De wilde katten die Nederland hebben bereikt zijn afkomstig uit de Eifel- en Ardennenregio. De resultaten van de eerste gezenderde wilde kat zijn te vinden in het septembernummer van het Natuurhistorisch Maandblad. Later dit jaar zijn de gegevens van vijf gezenderde katten bekend. Met de resultaten worden aanbevelingen gegeven voor beheer en inrichting van natuurgebieden en gevaarlijke oversteekpunten.

Wilde katten in Limburg
Sinds de terugkeer van de wilde kat in het Vijlenerbos bij Vaals, kunnen er ook weer jonge wilde katten in Nederland worden aangetroffen. Vindt u een grijsgetijgerd jong katje in het bos, wees dan alert, het kan een wilde kat zijn. In dat geval is de moeder waarschijnlijk voedsel aan het zoeken en komt ze later weer terug. Probeer dan een foto van het dier te maken waarbij de bovenkant van de staart en van de rug te zien zijn, noteer het tijdstip en de plaats. De staarttekening kan een goede indicatie geven of het een cyperse huiskat of mogelijk een echte wilde kat betreft. Geef de waarneming daarna zo snel mogelijk aan ons door. Dit kan via anke.brouns@ark.eu.

Meer over de wilde kat op www.ark.eu/wildekat.

Tekst: Anke Brouns en Karsten Reiniers, ARK Natuurontwikkeling
Tekening: Jeroen Helmer, ARK Natuurontwikkeling
Foto: Bob Luijks, Natuurportret, Lead: Karten Reiniers