Friese Front aangewezen voor zeekoet

Bericht uitgegeven door Vogelbescherming Nederland op 16 september

Afgelopen vrijdag, 12 september, is de eerste stap gezet op weg naar aanwijzing van het Friese Front als Natura 2000-gebied. Het Friese Front ligt in de Noordzee, zo’n 80 kilometer ten noorden van de Waddeneilanden en beslaat een gebied van maar liefst 288.000 hectare. Het gebied is aangewezen voor de zeekoet, die daar in groten getale voorkomt.

Het Friese Front heeft een oppervlak vergelijkbaar met de Nederlandse Waddenzee en vormt een overgangszone tussen de ondiepe zuidelijke en de diepe centrale Noordzee. In deze overgangszone komen verschillende watermassa’s samen, wat een front veroorzaakt met een verhoogde biologische productie en een verhoogde biodiversiteit van het bodemleven. Het Friese Front is hierdoor een belangrijk foerageergebied voor vogels als de zeekoet.

Broeden op kliffen
Zeekoeten benutten het gebied als foerageergebied, ruigebied en rustgebied. Ze zijn in de periode juli tot en met november in grote aantallen (meer dan 20.000) in het Friese Front aanwezig. Zeekoeten komen alleen aan land om in kolonies op kliffen te broeden. Dat doen ze in Ierland, Groot-Brittannië, Spanje, Portugal, Normandië, IJsland, Noorwegen, Zweden, Duitsland en Rusland. Nederland maakt geen deel uit van het broedgebied. Op smalle richels staan de zeekoeten met duizenden zij aan zij. Ze bouwen geen nest; hun enige ei broeden ze tussen hun poten uit.

Sprong in het diepe
De kuikens springen als ze 21 dagen oud zijn naar beneden in de zee. Tegelijk met honderden andere zeekoetkuikens wagen ze de sprong en weten vervolgens feilloos hun vader te vinden, die beneden in de oceaan naar ze roept. Ze zwemmen samen naar open zee om daar eten te zoeken. De jongen kunnen dan nog niet vliegen en de volwassenen maken van deze tijd gebruik om te ruien.

Zeekoetman en -vrouw zijn monogaam: als ze elkaar, na een winter lang apart over zee te hebben rondgezworven, in het voorjaar weer zien herkennen ze elkaar niet alleen feilloos, maar begroeten ze elkaar ook dagenlang door met hun snavel in elkaars veren te wroeten.

Verbod op vissen met staand want
Met de aanwijzing van het Friese Front als Natura 2000-gebied wordt een instandhoudingsdoelstelling toegevoegd: het behoud van de omvang en kwaliteit van het leefgebied voor het behoud van de populatie zeekoeten. Bescherming van de opgroeigebieden voor jonge zeekoeten draagt bij aan het behoud van de populatie. Voor het gebied zal tussen juni en november een verbod worden ingesteld op het vissen met staand want, vanwege het risico dat naar vis duikende zeekoeten worden gevangen. Dat is bijzonder, want er wordt daar momenteel niet met staand want gevist; het gaat dus om een voorzorgsmaatregel.

Doggersbank en Klaverbank
Tegelijk met de aanwijzing van het Friese Front worden de Doggersbank en de Klaverbank aangewezen als Habitatrichtlijngebied. Ze worden niet aangewezen voor vogels. De Doggersbank is een grensoverschrijdend gebied dat wordt aangewezen voor het habitattype permanent overstroomde zandbanken en de bruinvis, de gewone en grijze zeehond. De Klaverbank wordt aangewezen als rif en eveneens voor de bruinvis, de gewone en grijze zeehond.

De ontwerpbesluiten liggen nu zes weken ter inzage; binnen zes weken kunnen zienswijzen worden ingediend. Daarna volgt publicatie van het definitieve aanwijzingsbesluit, waartegen nog beroep kan worden ingediend.

Tekst: Nadja Jansma, Vogelbescherming Nederland
Foto: Chris-Jan van der Heijden