IJslanders tanken in Nederland

Bericht uitgegeven door Sovon Vogelonderzoek Nederland [land] op [publicatiedatum]

De eerste grutto’s zijn de afgelopen twee weken Nederland binnengedruppeld. Het merendeel daarvan gebruikt Nederland slechts als pitstop. Vroege grutto’s zijn veelal op weg naar IJsland en gebruiken plas-drasgebieden in Nederland om bij te tanken voor deze lange reis. De roestrode wat kleinere variant van onze Hollandse grutto overwintert dichterbij en komt dus vroeg langs.

In de afgelopen twee weken zijn de eerste forse groepen grutto’s gearriveerd. Een groot deel van deze vroegkomers, waarschijnlijk zelfs het merendeel, heeft overwinterd in Spanje en Frankrijk. Deze vogels behoren tot de ondersoort islandica, die bijna uitsluitend op IJsland broedt. Ze staan zij aan zij in plas-drassige stukje weiland en uiterwaarden om op te vetten voor de reis naar de broedplaatsen. Ze vallen op door hun compacte formaat, roestrode borst en korte poten. Het uitbundige ‘grutto-grutto’ laten ze niet horen, want van drang om een territorium te bezetten is bij ons geen sprake.

Populair plasdras
Uit gerichte tellingen in 2001 en 2002 blijkt dat de IJslandse grutto vooral profiteert van ondergelopen stukken grasland: de zogenaamde plas-drasgebieden. Vooral in maart zijn in deze gebieden grote groepen IJslanders te vinden. Enkele bekende plaatsen in ons land zijn het Landje van Geijsel bij Ouderkerk aan de Amstel, de uiterwaarden van Zwolle en de Noordwaard in de Biesbosch. Daar kunnen groepen van honderden tot meer dan duizend exemplaren te zien zijn.
In 2002 werden er ruim 10.000 exemplaren geteld aan het einde van maart. Dat is ongeveer een kwart van de totale populatie. Dit laat zien dat ons land niet alleen belangrijk is voor onze eigen grutto’s, maar ook voor de noordelijkere neef daarvan.

Opletten
Toch blijft het opletten geblazen om iets te zeggen over de aantallen doortrekkende IJslanders. Ze zijn niet zo gemakkelijk te herkennen in het vroege voorjaar. Ook Nederlandse grutto’s die in West-Afrika overwinteren kunnen al in de eerste helft van februari arriveren. Vogelaars zien in februari en maart dus een mengeling van grutto’s, afkomstig uit Afrika en Europa. Op weg naar grazige weilanden in Friesland of veel noordelijkere graslanden. Voor de een is het een kwestie van de eindsprint, voor de ander een fikse tankbeurt voor een reis over de oceaan.

Tekst & foto: Albert de Jong, Sovon Vogelonderzoek Nederland