Opmars van Roodnetboleet niet te stuiten

Bericht uitgegeven door de Nederlandse Mycologische Vereniging [land] op [publicatiedatum]

Ondanks een magere start van het paddenstoelenseizoen gaat het één van de mooiste boleten van Nederland, de ooit met uitsterven bedreigde Roodnetboleet, voor de wind. Met name in de buurt van Bergen (NH) is de paddenstoel nu op verschillende plekken te vinden.

De Roodnetboleet (Boletus rhodoxanthus) wordt wel eens verwisseld met de Netstelige heksenboleet (Boletus luridus), maar verschilt hiervan door een niet onaangename geur, een fijner rood netwerk op een gele ondergrond, de leigrijze tot geelbruine roze vlekkende hoed en de karmozijnrode poriën. De Roodnetboleet is een niet te missen en zeer in het oog springende boleet. Statige oude lanen van landgoederen zowel op rijke zandgronden als kleigronden zijn zijn favoriete standplaats.

De Roodnetboleet stond op de vorige Rode Lijst (1996) nog genoteerd als “Bedreigd met uitsterven”. Het is een warmteminnende soort, die in Europa een submediterrane verspreiding heeft. Door de toename sinds 2004, gedurende welke periode de gemiddelde jaartemperatuur ook gestegen is, staat de soort op de nieuwe Rode Lijst (2008) als “Kwetsbaar”. Als deze toename doorzet zal het in de nabije toekomst wellicht gebeurd zijn met z’n Rode Lijststatus, zijn prachtige uiterlijk ten spijt!

De eerste officiële waarneming van de Roodnetboleet in Nederland dateert van 1935. Uit de daaropvolgende periode tot 2004 zijn slechts 24 waarnemingen bekend. Pas vanaf 2004 neemt de soort sterk toe. Het voorkomen van de Roodnetboleet beperkte zich in eerste instantie tot twee zogenaamde kerngebieden: de omgeving van Wassenaar en die van Bergen (NH), daarbuiten werd hij slechts bij zeer hoge uitzondering waargenomen.

Hoe anders is de verspreiding in 2012. De oude kerngebieden zijn nog steeds te herkennen aan het grotere aantal waarnemingen, maar de indruk bestaat dat de paddenstoel tegenwoordig ook elders in het land kan opduiken, als zijn habitat er maar te vinden is.

Vanaf 2004 is de Roodnetboleet in Bergen (NH) op zes verschillende locaties waargenomen met een totaal van circa 40 vruchtlichamen. Alleen al dit jaar konden hier drie nieuwe locaties aan worden toegevoegd, twee in de duinen met vijf exemplaren en één locatie in de gemeente Bergen binnen de bebouwde kom met vier grote puntgave exemplaren. Toen ik daar de volgende dag terugkeerde om foto’s te maken was ik te laat. De maaimachine van de gemeente was mij voor geweest. Hoewel er op deze locatie nauwelijks gras om te maaien was, had de maaimachine zijn nodeloze werk gedaan. De zo in het oog springende Roodnetboleten waren genadeloos aan stukken gemaaid! 

Tekst en foto's: Martijn Oud, Nederlandse Mycologische Vereniging