Rouwvliegen vliegen talrijk in september

Bericht uitgegeven door Biocontrole Onderzoek en Advies, Insect Consultancy en De Natuurkalender [land] op [publicatiedatum]

In een normaal jaar vliegen rouwvliegen vooral in mei en augustus. Dit jaar vliegen ze vooral in september omdat het voorjaar en augustus ongunstig waren.

De naam rouwvlieg suggereert dat we met een vlieg te maken hebben maar eigenlijk gaat het om een mug. In Nederland komen enkele soorten rouwvliegen voor, zoals de maartse vlieg (Bibio marci), Bibio hortulanus maar vooral de gewone rouwvlieg (Dilophus febrilis). Deze laatste is op dit moment massaal aanwezig in tuinen en op golfbanen en sportvelden. Dit jaar zijn er ook meldingen over aanwezigheid van rouwvliegen op divers rijp fruit. De larven van de gewone rouwvlieg komen uitsluitend in grassen voor.

Vluchten
Normaal gesproken vliegen deze rouwvliegen vanaf april, met een piek van de vluchten in mei. Een deel van de larven blijft nog in de grasbodem en vliegt pas begin augustus uit. Dat noemen we dan een vlucht in twee cohorten. Omdat tijdens het normale vliegseizoen van de rouwvlieg (eerste cohort in mei) de omstandigheden ongunstig waren, hebben de meeste rouwvlieglarven gewacht voor een vlucht in het tweede cohort. Dat is meestal in de eerste helft van augustus. Door de sterke droogte waren de omstandigheden toen echter ook ongunstig. Vanaf de tweede week van september begonnen de eerste regens en dat was de aanleiding voor de gewone rouwvliegen om zich massaal te verpoppen en enkele dagen later uit te komen. Dit resulteerde in een massale vlucht in de week van maandag 9 september.

Op dit moment zijn ze massaal te vinden op plekken waar nectar en/of honingdauw voorhanden is. Ze zijn veelvuldig te vinden tussen bladluizen vanwege de zoete afscheiding die de bladluizen produceren (zie onderstaande filmpje). Ook de laatbloeiende sedum is erg geliefd bij de rouwvliegen.

Naast het veelvuldig snoepen van alle zoetigheid wordt er ook gepaard. Na de paring worden door het vrouwtje in één keer ongeveer 300 eitjes afgezet in een soort eizak. Na ongeveer drie weken komen de larven tevoorschijn. Deze doorlopen zes stadia. In het begin leven ze van dood organisch materiaal, in een later stadium vreten ze aan de wortelhals van de grasplant.

Rouwvlieglarven blijven bij elkaar in groepen, waardoor pleksgewijs flinke schade kan ontstaan. Een aantal jaren geleden vond Insect Consultancy een weide die geheel kaal was en het losgeraakte opgedroogde graszode was verwaaid. Dit was in de prikkeldraad rondom blijven hangen. Gelukkig zijn dit zeldzame gebeurtenissen.

Tekst: Silvia Hellingman, Biocontrole Onderzoek en Advies; Henk Vlug, Insect Consultancy; Arnold van Vliet, De Natuurkalender, Wageningen University
Foto’s en film: Silvia Hellingman