Vogeltelling van Nederland tot Zuid-Afrika

Bericht uitgegeven door Vogelbescherming Nederland op [publicatiedatum]

Afgelopen januari was de allereerste integrale vogeltelling langs de gehele Oost-Atlantische Flyway: de trekroute van watervogels vanuit het Arctische gebied tot aan Zuid-Afrika. In totaal telden ongeveer 1.500 vogelliefhebbers in 30 landen vele miljoenen watervogels. In Nederland gingen zo’n honderd ervaren vogelaars aan de slag langs de Waddenkust.

Deze grootschalige telling langs de Oost-Atlantische Flyway is uniek. Acht jaar geleden was er al eens een telling langs de flyway, maar toen werd er niet in alle landen geteld. De telling langs de kust biedt een actueel overzicht van hoe het met de watervogels gaat. Het gaat om soorten als de kanoetstrandloper, lepelaar, scholekster en groenpootruiter. De simultaantelling brengt in beeld hoe gezond de trekvogelpopulaties zijn, waar hun favoriete overwinteringsplekken liggen en waar de knelpunten zitten.

Lange voorbereiding simultaantelling
In Europa bestaat al een cultuur waarin vogelliefhebbers de vogelstand bijhouden voor wetenschappelijke en beleidsmatige doeleinden. In West-Afrika worden inmiddels steeds meer tellingen georganiseerd. In de afgelopen anderhalf jaar zijn vogelaars opgeleid die verrekijkers, telescopen en vogelgidsen kregen. Omdat het tellen van de uitgestrekte Afrikaanse wadplaten een zeer grote inspanning vergt, werden de nationale teams in een aantal landen aangevuld met enkele experts uit de Waddenzee.

Enthousiaste verhalen van tellers
Simon Delany telde in Gambia: “Bao bolong is een parel van een wetland ten noorden van de Gambia-rivier. In de middle of nowhere zijn we gedropt en tellen allerlei watervogels. We lopen enorme afstanden. De teller staat op veertig soorten, waaronder zwarte ooievaars, zeshonderd Afrikaanse lepelaars, vorkstraatplevieren en tien soorten overwinterende steltlopers.”

Uit Mauretanië krijgen we bericht van Marc van Roomen. Hij is van Sovon Vogelonderzoek Nederland en de algehele coördinator van deze totale telling. Op 22 januari heeft hij de vogels geteld bij een kleine zoetwaterplas in Nouakchot. “Meteen een boerenzwaluw gezien. Maar ook grutto, lepelaar, kemphaan en slobeend.”

In Sierra Leone is een Nederlandse grutto gezien in de buurt van Kagboro Creek. Intussen is er contact tot stand gebracht tussen vogelteller Papanie Bai-Sesay en de Nederlandse onderzoekers. De grutto is geringd op 14 mei 2012 in de Kamperpolder. In hetzelfde gebied zaten nog minstens zo’n honderd grutto’s.

Integraal meetsysteem
Het integrale meetsysteem voor trekvogels is de afgelopen jaren ontwikkeld in opdracht van het Programma naar een Rijke Waddenzee en uitgevoerd door Sovon Vogelonderzoek Nederland in samenwerking met Vogelbescherming Nederland en Wetlands International. De simultaantelling langs de Oost-Atlantische Flyway maakt onderdeel uit van het Wadden Sea Flyway Initiative (WSFI): een samenwerkingsverband tussen Nederlandse en Duitse overheden dat in het leven werd geroepen in 2009, toen de Waddenzee tot Werelderfgoed werd benoemd door UNESCO.

Tekst Nadja Jansma, Vogelbescherming Nederland
Foto's: Barend van Gemerden, Vogelbescherming Nederland; Vogelbescherming Nederland