Kauw meest getelde stadsvogel

Bericht uitgegeven door Sovon Vogelonderzoek Nederland [land] op [publicatiedatum]

Van alle soorten vogels in stedelijk gebied is de Kauw het meest algemeen. Dat blijkt uit de jaarlijkse telling van stadsvogels die door Sovon Vogelonderzoek Nederland wordt georganiseerd. Van de in totaal 375.000 doorgegeven vogels zijn er ruim 49.000 Kauwen. De soort wordt op de voet gevolgd door de Merel, Houtduif, Huismus en Gierzwaluw.

Sovon Vogelonderzoek Nederland en Vogelbescherming Nederland hebben zes jaar geleden het nationale stadsvogelmeetnet opgezet, het Meetnet Urbane Soorten (MUS). Het doel is om de aantalsontwikkeling en verspreiding van broedvogels in bebouwde gebieden goed in beeld te brengen. De resultaten vormen een indicator voor de milieukwaliteit van onze directe woonomgeving.

Top 5
Er zijn dit jaar in totaal 375.000 vogels doorgegeven, verdeeld over 159 verschillende soorten. De top 5 bestaat uit de Kauw (49100), Merel (34800), Houtduif (31500), Huismus (25100), Gierzwaluw (22800).
Doordat de tellingen voor het zesde jaar achtereen plaatsvinden, krijgen de onderzoekers steeds meer zicht op aantallen en trends van vogelsoorten in steden, dorpen en industrieterreinen. Zes jaar is nog maar een relatief korte reeks, maar het laat al wel zien dat het aantal Kauwen met 15 procent is toegenomen ten opzichte van 2006.

Slimme vogels
De Kauw verblijft het hele jaar door in ons land (standvogel) en leeft behalve in het stedelijk gebied ook in agrarisch gebied en in bossen. Daar zijn ze echter lang niet zo succesvol als in stedelijk gebied. De toename is extra verrassend omdat schoorstenen als nestplaats steeds minder voorradig zijn. Volgens Jan Schoppers, coördinator van het telproject, zijn Kauwen intelligente vogels en dit komt hen wellicht van pas bij het zoeken van voedsel.
Kauwen eten zaden, (bodem)insecten, vruchten maar ook afval, brood en vogelvoer. Met name brood en vogelvoer is volop aanwezig in stedelijk gebied. Toch verklaart dit alleen niet het succes van de soort, zegt Schoppers. Eerder komt het doordat ze het hele jaar aanwezig zijn en zo waarschijnlijk weten waar op welk moment het meeste voedsel aanwezig is. In de toekomst zullen het telproject MUS en andere projecten van Sovon mogelijk de toename van de Kauw daadwerkelijk kunnen verklaren.

 Effect andere vogels
Hoewel jonge vogels soms op het menu staan van de Kauw, is het niet waarschijnlijk dat de soort een negatief effect heeft op andere stadsvogels. Net als bij de Ekster vormen vogels en hun eieren maar een klein deel van het voedselpakket. Bovendien blijken diverse stadsvogels eveneens toe te nemen, zoals de Zwartkop en Houtduif.
Ook de Roodborsttapuit is bezig met een opmars in stedelijk gebied, in het kielzog van de toename in boerenland en natuurgebieden. In de eerste jaren van MUS ging het nog om 10 vogels. Dit jaar zijn er al 40 waargenomen. De telling laat ook afnames zien van soorten, waaronder de Spotvogel en de Spreeuw.

Over Sovon
Sovon Vogelonderzoek Nederland is een non-profit organisatie die in Nederland het voorkomen en de ontwikkeling van Nederlandse vogels bijhoudt. Sovon kijkt daarbij naar de voor- of achteruitgang van vogels, en naar het hoe en waarom daarvan. De resultaten van de tellingen vormen een basis voor het natuurbeleid en beheer in ons land.

Tekst: Jan Schoppers en Laurien Holtjer, Sovon Vogelonderzoek Nederland
Foto's: IVN Vecht & Plassengebied; Wikipedia