Tijd voor beschuit met muisjes voor de zeekatten?

Bericht uitgegeven door Stichting ANEMOON [land] op [publicatiedatum]

Vanaf eind april tot nu heeft de zeekat  langs de Nederlandse kust gepaard en hebben de vrouwtjesdieren hun eikapsels afgezet. In de tussenliggende maanden hebben sportduikers op veel duikplaatsen in de Oosterschelde en in de monding van de Westerschelde de talloze karakteristieke gitzwarte bolletjes met daarin de embryo’s aangetroffen. Die hebben ongeveer zes tot acht weken de tijd gehad om zich tot miniatuur zeekatjes te ontwikkelen. Nu is de tijd aangebroken voor de geboorte van de jonge zeekatjes. Ze verlaten nu massaal de veilige omgeving van de eikapsels om de gevaarlijke open zee op te zoeken. Je zou dus kunnen zeggen: het is nu tijd voor beschuit met muisjes voor de zeekatten!

De aanwezigheid van zeekatten (Sepia officinalis) in de Nederlandse kustwateren vormt twee keer per jaar een periode waarin sportduikers er met veel plezier naar kunnen kijken. De eerste periode begint jaarlijks rond eind april, wanneer het zeewater ongeveer tot 11 graden Celsius is opgewarmd. Dan trekken de twee jaar oude inktvissen in grote aantallen vanuit de Noordzee naar onder andere de Zeeuwse Delta.

Hier aangekomen beginnen ze onmiddellijk met het paringsritueel en worden er talloze zwarte eikapsels afgezet. Daarna zijn er ongeveer zes tot acht weken nodig voor de embryo’s om zich te ontwikkelen. En dan breekt de tijd aan voor de geboorte van de jonge zeekatjes. Circa twee weken geleden werden de eerste hummeltjes in de Oosterschelde aangetroffen. En dagelijks komen er meer bij. Volwassen exemplaren van de zeekat kunnen circa 45 centimeter groot worden. De jonge dieren zijn als ze net uit de eikapsels komen hoogstens 1 centimeter. De eerste dagen verbergen ze zich nog tussen de oesters en stenen. Maar al snel moeten ze zelfstandig op zoek naar voedsel: jonge visjes, kleine garnaaltjes en andere minuscule schaaldiertjes. Zowel wat betreft hun anatomie als hun gedrag lijken ze meteen al op hun ouders.

De nu begonnen jaarlijkse geboortegolf van de zeekatten zal net als de voortplantingsperiode nog ongeveer twee maanden duren. Evenals als hun ouders hebben de mini-zeekatjes ook een hoge aaibaarheidsfactor en zijn ze bij sportduikers zeer geliefd, en vertederend om onder water tegen te komen. Voor dit jaarlijkse genieten van de zeekatten hebben we dus ongeveer vier maanden de tijd. De komende maanden zullen ze hier voldoende voedsel vinden, snel groeien en in de late herfst vertrekken ze ongeveer 10 centimeter groot naar de Noordzee, om hier pas over twee jaar weer terug te komen. Maar niet alle dieren van de 2012 generatie zullen oud genoeg worden om straks weer terug te keren. Hoewel ieder vrouwtje honderden eikapsels produceert, zullen gemiddeld slechts een paar nakomelingen volwassen worden. Alle andere vallen ten prooi aan onder andere krabben, vissen en andere predatoren. Vooral als ze zo klein zijn als nu het geval is, is hun leven dagelijks in groot gevaar.

Wie bij deze geboortegolf vindt dat het tijd is voor beschuit met muisjes, zal deze samen met sportduikers moeten nuttigen. Want hoewel de dieren ‘kat’ in hun naam hebben, houden ze zeker niet van muizen, of het daarnaar genoemde menselijke feestvoedsel. Nee, het is nog veel erger: na de paring en het afzetten van de eikapsels zijn de ouderdieren inmiddels allang van uitputting gestorven! Ze zijn dus zelf niet meer in staat van hun kroost te genieten, of zelfs maar vanuit het water met hun grote ogen te zien hoe sportduikers deze zomer aan de oevers van de Oosterschelde beschuit met muisjes eten...

Tekst en foto’s: Peter H. van Bragt, Stichting ANEMOON