Geslaagd broedgeval van zeldzame Hop in Nederland

Bericht uitgegeven door Sovon [land] op [publicatiedatum]

De zeldzame Hop broedde dit jaar met succes in de Nederlandse provincie Noord-Limburg. Dat is, voor zover bekend, het eerste geslaagde broedgeval sinds 1995 van deze ravissante schoonheid. Zou het een terugkeer als broedvogel inluiden?

De Hop moet een eeuw geleden vooral in Twente, de Achterhoek, Noord-Brabant en Limburg een betrekkelijk normale verschijning zijn geweest. Hij stond in ieder geval bekend onder veelzeggende lokale namen als ‘Stinkhaan’ en ‘Drekhaan’ (een verwijzing naar het onfris ruikende nest) of ‘Hoephap’ (klanknabootsing van de roep). Toen al werd gesproken over achteruitgang, een proces dat decennia lang aanhield met een kleine onderbreking rond de jaren veertig en vijftig. Begin jaren zeventig viel het doek voor de Hop als jaarlijkse broedvogel.

Sindsdien vinden broedpogingen maar hoogst zelden plaats, de laatste die succesvol verliep was in 1995 in Noord-Brabant. De laatste jaren worden er echter weer af en toe roepende vogels gemeld, bijvoorbeeld in de Achterhoek. En dit jaar bleek de soort te nestelen in een natuurgebied in Noord-Limburg; tenminste één jong vloog uit.

In België dateert het laatste broedgeval van 1979. Daarna duurde het tot 2007 voor er weer langdurig zingende vogels werden opgemerkt. In 2009 was het dan zover: een paartje broedde in een appelboom bij Chimay maar het nest werd helaas vroegtijdig verlaten. Sindsdien zien we jaarlijks meerdere 'verdachte' waarnemingen in juni en juli. Of de Hop bij ons voldoende geschikte broedplaatsen kan vinden is een prangende vraag, oude boomgaarden met broedholtes zijn immers erg schaars geworden. Dat weegt ook op een soort als de Draaihals Jynx torquilla.

Ook in Nederland verwacht men niet dat de fraaie Hop zal kunnen terugkeren als regelmatige broedvogel. Want de aantallen nemen af in grote delen van zijn Europese verspreidingsgebied. Net als in Nederland het geval was, spelen verlies van nestgelegenheid en voedselbronnen een belangrijke rol.

Maar misschien is er ook wel reden tot enig optimisme. Door de klimaatopwarming rukken allerlei zuidelijke insecten op in onze richting. Zo zijn vuurlibel, distelvlinder en sikkelsprinkhaan op korte tijd heel normale bewoners van ons landschap geworden. Het zou fantastisch zijn als de Hop daarvan zou weten te profiteren.

Tekst: Fred Hustings, Sovon Vogelonderzoek Nederland & Gerald Driessens, Natuurpunt Studie
Foto: IVN Vecht & Plassengebied