Zwarte levendbarende hagedis verovert Veluwe

Bericht uitgegeven door Stichting RAVON [land] op [publicatiedatum]

Waarnemingen van zwarte levendbarende hagedissen in Nederland zijn op één hand te tellen. Een bijzondere waarneming van een hoogzwanger vrouwtje op de Veluwe nabij het Rozendaalse Veld kan hier nu aan worden toegevoegd.

Tijdens een wandeling op de Veluwe met bestemming Rozendaalse Veld vonden twee waarnemers half juli een melanistische levendbarende hagedis die zich probeerde te verschuilen in een heidepol. Het bleek een hoogzwanger vrouwtje: de babyhagedisjes waren duidelijk te zien in de buik.

De meeste mensen kennen het bestaan van albinisme (ontbreken van pigment), maar niet het bestaan van melanisme (teveel pigment). Een melanistische hagedis maakt teveel melanine, een zwarte, bruine of okerkleurige kleurstof, aan in de huid. Deze hagedissen zijn zeer donker of zwart gekleurd waardoor de gebruikelijke kleurpatronen niet of slechts vaag zichtbaar zijn. 

Hoewel melanisme bij reptielen, en met name bij hagedissen, voorkomt, wordt het maar zelden waargenomen. Volgens de atlas “Reptielen en Amfibieën van Nederland” zijn er nauwelijks waarnemingen van melanistische levendbarende hagedissen in Nederland. Tot 2005 is er slechts één waarneming van een melanistisch exemplaar bekend op een totaal van 28.000 waarnemingen! De laatst gemelde waarneming betrof een zwarte levendbarende hagedis die mei 2010 in Nationaal Park de Loonse en Drunense duinen werd waargenomen.

Tekst: Kris Joosten & Arnold van Rijsewijk, RAVON
Foto’s: Piet Maljaars, Marc de Winkel