Oostenwind brengt trompettergeschal

Bericht uitgegeven door SOVON Vogelonderzoek Nederland op [publicatiedatum]

Bij oostenwind in deze tijd van het jaar begint het bij u vast ook te kriebelen. De eerste kraanvogels zijn onderweg vanuit het zuiden, en in deze periode worden de eerste groepjes over ons land vliegend waargenomen. Met een beetje mazzel trompetteren ze ook nog. Heeft u dat eenmaal gehoord dan bent u vast voorgoed verliefd op de kraanvogeltrek.

Normaal gesproken is maart dé kraanvogelmaand bij uitstek, maar dit jaar zijn de vogels er vroeg bij. Vanuit hun overwinteringsgebieden in Zuid-Europa trekken ze nu naar de broedgebieden in Noord- en Oost-Europa. De laatste jaren trekt het gros van de kraanvogels overigens niet verder dan Frankrijk, in plaats van de traditionele overwinteringsplekken in Spanje. In Noord-Frankrijk, bij Lac du Der, zaten eind januari nog zo’n 20.000 kraanvogels op de akkers. Op 20 februari was bijna de helft alweer richting het noorden gevlogen.

Het lijkt er op dat de kraanvogels zich steeds meer laten beïnvloeden door het weer en de voedselbeschikbaarheid in het noorden, waardoor het minder vanzelfsprekend is dat ze massaal in Spanje overwinteren zoals vroeger. Wat hen ertoe beweegt om ook eerder naar hun broedgebieden te vliegen is niet duidelijk.

Nu het al een paar dagen oostenwind is in ons land worden de eerste groepen alweer luid trompetterend waargenomen. De meeste vogels zullen, zoals u inmiddels misschien wel weet, voornamelijk over de oostelijke helft van het land vliegen. De voorjaarstrek valt meestal tussen eind februari en half maart met een piek in de eerste week van maart. Dit jaar zijn ze dus gemiddeld zo’n 10 tot 15 dagen eerder.

Bijna alle kraanvogels die in en over Nederland worden waargenomen broeden in Noord- en Oost-Europa, maar stiekem blijven er steeds meer ‘hangen’ in ons land. In 2009 waren er al drie tot vier territoriale broedparen in ons land (bron: SOVON Broedvogelverslag 2009 in druk). In 2001 vond het eerste succesvolle broedgeval plaats in het Fochteloërveen, en sindsdien groeit het aantal broedparen langzaam maar gestaag. Blijkbaar vinden ze in ons drukke land toch voldoende rust en ruimte om te broeden. Ook in de ons omringende landen neemt het aantal broedparen langzaam toe. Zo vond in 2008 het eerste succesvolle broedgeval plaats in Nordrhein-Westfalen en in Frankrijk (Lotharingen) nestelden in 2006 al vijf tot zes paar.

Meer informatie over de kraanvogels is te lezen op de volgende websites:
European Crane working group over kraanvogeltrek in Europa, Werkgroep kraanvogel over de kraanvogel als broedvogel in Nederland en de soortenpagina van SOVON voor verspreiding en aantalsontwikkeling van de kraanvogel in ons land. 

Tekst: Harvey van Diek en Joost van Bruggen, SOVON Vogelonderzoek Nederland
Foto: Andreas Trepte, Creative Commons