Nederland zet ruim 20 kilometer aan amfibieën over!

Bericht uitgegeven door Stichting RAVON op donderdag 9 september 2010

Een file van Rotterdam tot Den Haag; zo lang zou de stoet padden, kikkers en salamanders bijna zijn als we alle dieren die dit voorjaar zijn overgezet achter elkaar zouden zetten. De paddenwerkgroepen hebben in de maanden maart en april een enorm werk verzet. Naar schatting zijn in totaal bijna 300.000 amfibieën de straat over geholpen. Dat zijn er 50.000 meer dan vorig jaar.

Elk voorjaar barst de massale paddentrek los. Duizenden padden, kikkers en salamanders ontwaken rond eind februari of begin maart uit hun winterslaap en trekken, gedreven door voortplantingsdrang, naar het water. Een tocht waarbij ze soms enkele kilometers moeten afleggen en vele gevaren tegenkomen. Ieder jaar vallen hierbij onder andere honderdduizenden verkeersslachtoffers. Naast de algemeen voorkomende soorten als gewone pad, bruine kikker en kleine watersalamander, komen ook streng beschermde soorten als kamsalamander en rugstreeppad om in het verkeer. In ons land zijn elk jaar honderden vrijwilligers actief om zoveel mogelijk dieren veilig de weg over te helpen.

Paddentrek 2010
Na een van de koudste winters van de afgelopen vijftien jaar, kwam de lente dit jaar erg laat op gang. Met uitzondering van een korte opleving in temperatuur eind februari, is het tot en met de eerste helft van maart blijven vriezen. In de tweede helft van maart (18, 19 en 20 maart) schoten de temperaturen plotseling omhoog en ging het ook regenen. Deze voor amfibieën ideale omstandigheden luidden de start in van de massale trek. Opvallend is dat de hele amfibieëntrek zich dit jaar ook zo’n beetje in dat ene weekend voltrok. In 2008 en 2009 vond de trek veel meer verspreid, met meerdere pieken, plaats. In 2010 was er slechts één duidelijke piek, met zaterdag 20 maart als topdag. Dit is drie weken later dan in 2008 toen de piek op 1 maart viel, maar zo’n anderhalve week vroeger dan in 2009 toen dit pas op 1 april gebeurde.

Padden.nu
Van de naar schatting 110 paddenwerkgroepen die in Nederland actief zijn, hebben zich 57 aangesloten bij Padden.nu (www.padden.nu). Dit gezamenlijke project van stichting RAVON, IVN, KNNV en Landschap Noord-Holland heeft tot doel de paddenwerkgroepen te ondersteunen en onderlinge samenwerking te stimuleren. Met uitzondering van Drenthe, hebben zich vanuit alle provincies inmiddels overzetgroepen gemeld. Van de 57 werkgroepen gaven 35 hun overzetresultaten door aan Padden.nu. Deze 35 werkgroepen zetten elk gemiddeld 2.655 amfibieën over.

Op basis van deze gegevens kunnen we een schatting maken van het totale aantal amfibieën dat alle 110 werkgroepen, die in ons land actief zijn, samen overzetten: in totaal hielpen vrijwilligers maar liefst 292.000 amfibieën veilig naar de overkant van de weg! Uitgaande van een gemiddelde lengte van zo’n zeven centimeter per dier zouden al deze amfibieën achter elkaar gelegd een stoet van wel twintig kilometer lang vormen! Dat is net zo ver als van Utrecht naar Amersfoort of van Roermond naar Weert.

14 van de 16 soorten overgezet!
Van het aantal doorgegeven amfibieën, zijn er 78.666 tot op soort gedetermineerd. Zoals verwacht bestaat ook dit jaar het overgrote merendeel van de overgezette dieren uit gewone padden: maar liefst 68.978 zijn er overgezet. Op ruime afstand staat op de tweede plaats de bruine kikker, onmiddellijk gevolgd door de kleine watersalamander, met respectievelijk 3.191 en 2.933 overgezette exemplaren. Procentueel gezien is het aantal overgezette padden ten opzichte van vorig jaar licht gestegen en het aantal bruine kikkers en kleine watersalamanders wat gedaald.

Naast de algemene soorten zetten de vrijwilligers ook steeds meer zeldzamere soorten over. Zo zijn er in 2010 maar liefst 951 rugstreeppadden overgezet (in 2009 slechts 37) en nam het aantal heikikkers toe van 366 in 2009 naar 1.108 in 2010. Het aantal kamsalamanders steeg van twee in 2009 naar 584 in 2010 en het aantal Alpenwatersalamanders nam toe van 94 in 2009 tot 219 individuen in 2010. Bijzonder zijn ook de zes overgezette boomkikkers en de twee overgezette vroedmeesterpadden dit jaar. De vroedmeesterpad is een nieuwe soort voor Padden.nu.

In totaal zijn maar liefst 14 van de 16 in Nederland voorkomende soorten amfibieen overgezet door de bij Padden.nu aangesloten werkgroepen. Alleen de zeer zeldzame Zuid-Limburgse geelbuikvuurpad en vuursalamander werden (nog) niet overgezet!

Uitgebreide resultaten van de paddentrek van 2010 zijn te lezen in het rapport ‘Padden.nu 2010. Nederland zet ruim 20 kilometer aan amfibieën over!’ Het rapport is te downloaden op www.padden.nu.

Tekst: Tamira Hankman en Jelger Herder, RAVON
Foto’s: Jelger Herder, RAVON en Digital Nature