Vreemdgaande padden en kikkers

Een groot deel van de padden en kikkers overwintert op het land, bijvoorbeeld in struweel, bosjes of in een tuin. Ze zoeken daar een vorstvrij plekje. Zodra de weersomstandigheden goed zijn, ontwaken ze en gaan ze op zoek naar een geschikt water om zich voort te planten. Deze watertjes kunnen op honderden meters tot enkele kilometers afstand liggen van de plek waar ze overwinteren. De trek daarnaartoe gaat vaak massaal en staat in de volksmond bekend onder de naam 'paddentrek'.

Hormonen

De mannetjes van kikkers en padden zitten na het ontwaken uit de winterslaap vol met hormonen en hebben maar één doel: voortplanten. Al tijdens de trek naar het water of als ze bij het water zijn aangekomen, zoeken ze zo snel mogelijk een vrouwtje. Hebben ze eenmaal een vrouwtje gevonden, dan pakken ze haar stevig vast om haar na bevruchting van de eieren pas weer los te laten.

Misparingen

Soms hebben padden en kikkers echter zo'n sterke drang tot paren, zeker als het mannetje al lang in het water verblijft, dat ze niet goed kijken of ze wel een vrouwtje van een eigen soort te pakken hebben. Ze grijpen zich dan ook vast aan een andere soort die in de buurt is, ongeacht de sekse van dit individu. Het is bekend dat de gewone pad zich bijvoorbeeld zelfs vast kan klampen aan vuursalamanders.

De onfortuinlijk partner zal proberen het amoureuze mannetje af te schudden. Voorwerpen die in de ogen van het mannetje ook doorgaan voor vrouwtje kunnen tevens besprongen worden, zoals een zwemmend klein zoogdier, vissen, dode dieren of zelfs een blikje. De hand van een van de auteurs van dit bericht is zelfs eens voor vrouwtje aangezien door een rugstreeppad mannetje. Na een tijdje zullen ze erachterkomen dat ze het mis hebben en weer loslaten.

Gevaar

Zowel in het water als tijdens de trek naar het water lopen amfibieën veel gevaar. In sommige gevallen heeft dat een natuurlijk oorzaak, zoals predatie door blauwe reiger of bunzing. Een minder natuurlijk gevaar zijn verkeerswegen. Door de grote dichtheid aan wegen in Nederland moeten amfibieën vaak één of meerdere wegen oversteken om bij een geschikt watertje te komen. En daarbij vallen jaarlijks tienduizenden slachtoffers.

Padden.nu

Gelukkig zijn er in Nederland meer dan honderd werkgroepen met vrijwilligers actief die de dieren helpen bij het oversteken van wegen. Veel van deze groepen zijn aangesloten bij het platform Padden.nu. Op deze website is een actuele grafiek te zien met overzetresultaten van paddenwerkgroepen en kun je kijken of bij jou in de buurt ook een groep actief is waar je misschien mee kunt helpen met overzetten. Is er geen paddenwerkgroep bij jou in de buurt, maar worden er wel veel padden doodgereden, begin dan een eigen paddenwerkgroep.

Tekst: Rolf van Leeningen & Tariq Stark, RAVON
Foto's: Jelger Herder, Digital Nature (leadfoto: misparing gewone pad met bruine kikker)