Het Schijftrilkorstje: hoe diep kun je vallen?

Bericht uitgegeven door de Nederlandse Mycologische Vereniging [land] op [publicatiedatum]

Schijftrilkorstjes groeien graag op afgestorven lindentakken. Ze zijn pas sinds kort uit ons land bekend, en op de Verspreidingsatlas staat zelfs nog geen enkele stip. Raadselachtig, want ze lijken haast net zo algemeen als hun substraat.

In een eerder Natuurbericht schreef ik al eens over paddenstoelen van aan zon en wind blootgestelde standplaatsen. Het ging toen over Zweephaarschijfjes, die op stammen van nog staande loofbomen groeien. Maar het kan nog wat extremer. Wat te denken van paddenstoelen die zich hoog in bomen op dode takken ontwikkelen? 

Het Schijftrilkorstje (Achroomyces disciformis) is daar een mooi voorbeeld van. Vruchtlichamen van deze soort zijn zo’n halve centimeter groot, relatief dik, en hebben een stevig-elastische consistentie. Ze ontwikkelen zich onder de bast van afgestorven lindentakken die nog in de boom zitten. Bij goed nat weer zwellen de zwammen, en splijten de bast van hun substraat open. Het sporenvormende oppervlak ligt nu vrij aan de lucht, en de sporen kunnen ontsnappen. Als het weer droger wordt, dan schrompelen de schijfjes, waardoor de bast zich weer terugvouwt, en de paddenstoel aldus beschut verder kan groeien. Als dat geen Intelligent Design is...

Hoe dan ook, met zo’n groeiplaats mag het niet verbazend heten dat deze soort hier te lande lang afwezig leek. Want wie gaat er nu bovenin een linde (of in welke boom dan ook) paddenstoelen zoeken? Toch lijkt deze redenatie te simplistisch. Immers, dode takken vallen gemakkelijk uit de boom, zeker als het hard waait, en dat doet het hier nogal eens. Nadat wij op het bestaan van deze paddenstoelen waren gewezen (dank aan Ida Bruggeman, Zeist) zijn wij (Marjo en Nico Dam) begin januari 2012, in een periode met veel wind en regen, lindes gaan zoeken, om daaronder de dode takken op Schijftrilkorstjes af te speuren. De lol was daar vrij snel van af; onder zo ongeveer iedere linde was het raak.

Schijftrilkorstjes zijn in Nederland zonder twijfel algemeen. Haar huidige verspreidingskaartje geeft op dit moment eigenlijk alleen maar de zeldzaamheid van mycologen weer.

Tekst en foto's: Nico Dam, Nederlandse Mycologische Vereniging