Herfst: paddenstoelentijd?

Bericht uitgegeven door de Natuurkalender op dinsdag 30 september 2008

Nu de herfst langzaam zijn intrede doet, begint de natuur zichtbaar te veranderen. De bladeren aan de bomen verkleuren, de eerste eikels en kastanjes liggen op de grond en er zijn weer paddenstoelen. Want die zijn onlosmakelijk verbonden met de herfst. Of toch niet?

Dat veel mensen paddenstoelen associëren met de herfst is niet zo heel gek. Paddenstoelen leven van de afbraak van levend en dood materiaal. In de herfst is er veel afbreekbaar materiaal beschikbaar in de vorm van gevallen bladeren en daarom zie je dan veel paddenstoelen onder bomen. Maar er zijn ook paddenstoelen die in graslanden voorkomen en weer andere soorten parasiteren bijvoorbeeld op bomen. Paddenstoelen hebben de herfst dus niet nodig om te groeien en je vind ze dus ook in de lente en de zomer. De winter is over het algemeen wel te koud voor paddenstoelen.

De afgelopen jaren waren er zeer veel paddenstoelen te zien, vanaf de lente tot en met de herfst. Er waren ook opvallend veel grote exemplaren waar te nemen. De paddenstoelen in Nederland lijken te profiteren van de veranderingen in het klimaat. Ze groeien namelijk extra goed in warme, vochtige omstandigheden, waarmee we bijvoorbeeld de afgelopen zomer veel te maken hadden.

Het gaat dus redelijk goed met de aantallen paddenstoelen, maar dat betekent nog niet dat het ook goed gaat met paddenstoelen in het algemeen. Van de ruim 4800 soorten die voorkomen in Nederland staat op dit moment één derde op de Rode Lijst van bedreigde soorten. Vermesting en verzuring zijn twee bedreigingen voor paddenstoelen. En ook het natuurbeheer werkt niet altijd mee, zo blijkt uit een artikel in het Vakblad Bos, Natuur & Landschap. In dit artikel staat dat natuurbeheerders vaak weinig oog hebben voor de mycoflora van een gebied. Daardoor worden naaldbossen bijvoorbeeld bestempeld als soortenarm, terwijl ze vaak meer paddenstoelensoorten herbergen dan planten-, mossen- en korstmossensoorten. Bovendien is er een groot aantal paddenstoelen dat alleen in naaldbossen voorkomt. Van deze 475 naaldbossoorten staat 70 % op de Rode Lijst. Als natuurbeheerders niet op de hoogte zijn van de aanwezige mycoflora, zullen ze waarschijnlijk ook geen rekening houden met paddenstoelen en bestaat de kans dat geschikte paddenstoelenhabitats verdwijnen.

De Nederlandse Mycologische Vereniging begon in de jaren tachtig met het aanleggen van een database met paddenstoelengegevens. Sindsdien zijn er zeer veel nieuwe soorten ontdekt. En nog steeds valt er veel te leren en te ontdekken over paddenstoelen. En daar lijkt de herfst dan toch wel de meest geschikte tijd voor. Want terwijl de rest van natuur zich opmaakt voor de rust van de winter, laten paddenstoelen zich nog even in al hun glorie zien!

Tekst: Renske Terhürne, de Natuurkalender
Foto: Onderwijsgek, GNU Free documentation license
Bronnen:
1. 'Klimaatverandering pakt zeer gunstig uit voor paddenstoelen', Zwolse Courant, 23-09-2008
2. 'Paddenstoelen pleiten vóór naaldbossen', Eef Arnolds, (in: Vakblad Bos, Natuur & Landschap, september 2008, nr. 7, jaargang 5)