Nieuwe wintersteenvlieg voor Nederland

Bericht uitgegeven door Stichting EIS-Nederland op woensdag 31 maart 2010

Onderzoekers van de Stichting European Invertebrate Survey (EIS-Nederland) en het Naturhistorisk Museum te Oslo (Noorwegen) hebben een nieuwe wintersteenvlieg in Nederland gevonden. Ze troffen een vervellingshuidje en een volwassen dier aan in de rivier de Roer bij Sint Odiliënberg.

Het is de eerste vondst van dit bijzondere insect, de steenvlieg (Taeniopteryx schoenemundi), in Nederland en één van de weinige recente waarnemingen in West-Europa. De waterkwaliteit van de Roer is de laatste jaren sterk verbeterd en er worden steeds meer bijzondere insecten zoals kokerjuffers en libellen gevonden. Toch komt de vondst van de wintersteenvlieg als een grote verrassing omdat de soort ook in het verleden nooit eerder in Nederland is aangetroffen. De steenvlieg, die een voorkeur heeft voor koud, zuurstofrijk water, heeft mogelijk profijt gehad van de relatief strenge recente winters. De soort krijgt als Nederlandse naam negendoornige wintersteenvlieg, omdat de larven herkenbaar zijn aan de negen doorns op het achterlijf.

De soort behoort tot de familie der wintersteenvliegen, een uitzonderlijke groep van winteractieve insecten. Steenvliegen zijn ranke, langvleugelige insecten waarvan de larven leven in schone beken en rivieren. Ze worden beschouwd als een belangrijke graadmeter voor de waterkwaliteit. Vroeger telde Nederland 27 soorten steenvliegen, maar door waterverontreining verdwenen maar liefst 17 soorten. Steenvliegen behoren daarmee tot de meest bedreigde dieren in Nederland.

Tekst: Bram Koese & Roy Kleukers, EIS-NL
Tekening: Bram Koese