Zeer zeldzame nachtvlinder op Texel

Bericht uitgegeven door De Vlinderstichting [land] op [publicatiedatum]

Tijdens de Nationale Nachtvlindernacht van het afgelopen jaar blijkt nu een bijzondere waarneming te zijn gedaan op het eiland Texel. De zeer zeldzame kastanjebruine uil werd gezien, een soort die nog nooit in het westen van Nederland is aangetroffen.

Marcel Groenendaal en Eline Reydon kregen bij de Mokbaai tijdens deze Nachtvlindernacht een exemplaar van de kastanjebruine uil (Xestia castanea) op het laken. Niet alleen gaat het hier om een zeldzame soort, de waarneming is juist ook heel bijzonder gezien de grote afstand tot de dichtstbijzijnde bekende vindplaatsen. De dichtstbijzijnde waarnemingen betreffen onder andere een melding van vier exemplaren op de Bussumerheide nabij Crailo en waarnemingen in westelijk Drenthe en de noordelijke Veluwe. Op de Waddeneilanden is de vlinder voor zover bekend nooit eerder waargenomen. Het zwaartepunt van de verspreiding in Nederland ligt in het zuidoosten van het land waar de vlinder met name in Mook, Nationaal Park De Meinweg, De Brand, De Peel en de Cartierheide met een zekere regelmaat wordt gezien. Daarbuiten zijn de waarnemingen meer incidenteel van aard. De meest recente en noordelijke daarvan betreft een waarneming van enkele exemplaren in het Bargerveen in 2009 en later in 2011.

De kastanjebruine uil is een bewoner van heidevelden die daar voorkeur lijkt te hebben voor warmere plekken, met name zuidwestelijk gelegen 'terreinhellingen' en bosranden. De rupsen van deze uil leven op onder andere struikheide en dophei. Een populatie op Texel lijkt vanuit het oogpunt van leefomstandigheden niet onmogelijk, maar het plotseling verschijnen van deze soort op zo’n grote afstand van de dichtstbijzijnde vliegplaats is wel zeer opmerkelijk en het vermelden zeker waard. Dergelijke waarnemingen zijn altijd verrassend en laten zien dat soorten soms op onverwachte plaatsen kunnen opduiken (of daar al eerder aanwezig waren zonder opgemerkt te zijn). Dat de Nationale Nachtvlindernacht een evenement is waarbij vaker dergelijke bijzondere waarnemingen worden gedaan, bewijst het feit dat eerder al de populatie van de rietgrasboorder bij Hasselt werd ontdekt, ook een opmerkelijke zeldzaamheid.

Tekst: Jippe van der Meulen en Kars Veling, De Vlinderstichting
Foto’s: Jan en Annie Rocks; Kars Veling