Na de kou weer vinkenslagen

Bericht uitgegeven door De Natuurkalender [land] op [publicatiedatum]

Hij is de laatste dagen vaak waargenomen: de vinkenslag. Het karakteristieke geluid van de vink is heel herkenbaar, en dat heeft als resultaat dat er vele waarnemingen van worden doorgegeven aan De Natuurkalender. Tijdens de afgelopen vorstperiode leek de vink even verstomd, maar momenteel stromen de waarnemingen weer binnen.

De eerste vinkenslagen van het jaar worden meestal waargenomen in februari. Om precies te zijn, gemiddeld wordt de eerste vinkenslag gehoord op 20 februari. Dit blijkt uit de data die zijn verzameld door waarnemers van De Natuurkalender van 2001 tot en met 2011. Gedurende deze periode zijn bijna 1900 waarnemingen van eerste vinkenslagen doorgegeven, verspreid over heel Nederland.

De gemiddelde datum waarop de vinkenslag voor het eerst gehoord wordt varieert per jaar, maar niet zeer veel. Het jaar uit deze periode waarin de vinken gemiddeld het vroegst werden gehoord was 2001, met een gemiddelde eerste waarneming op 15 februari. Het laatste jaar was 2006, toen de vink gemiddeld op 27 februari zijn slag voor het eerst liet horen.

De redenen voor deze variatie zijn onduidelijk. De vinken lijken zich namelijk over het algemeen weinig aan te trekken van de temperatuur. Wanneer de data worden vergeleken met temperatuurgegevens uit deze periode wordt slechts een zwak verband gevonden. Hierbij lijken warme januarimaanden bij vroegere waarnemingen te horen, maar dit geldt niet voor alle jaren. De vinken waren in 2002 bijvoorbeeld tien dagen later te horen dan in 2001, terwijl de temperatuur in januari 2002 juist bijna 2 graden hoger was. De reden waarom de vinken op een bepaalde dag besluiten de slag te laten horen moet dus voornamelijk elders gezocht worden. Een waarschijnlijke trigger voor de vogels is de daglengte, en wellicht dat bijvoorbeeld beschikbaarheid van voedsel ook een rol speelt.

Opvallend is wel dat dit jaar op de Natuurkalenderwebsite tussen 28 januari en 7 februari 2012, wat grofweg overeenkomt met de afgelopen vorstperiode, geen eerste waarnemingen van vinkenslagen zijn doorgegeven. Voor en na deze periode is de vink wel gehoord. Blijkbaar heeft de vogel zich dus toch even schuilgehouden voor de kou en komt hij nu weer tevoorschijn. Of misschien dat de waarnemers zelf lekker binnen zijn gebleven.

Tekst: Lucie Vermeulen, Wageningen University en De Natuurkalender
Foto: Jan Nijendijk, Saxifraga