Natuurjournaal 6 maart 2025

Het woord stinzenplanten (ook wel gespeld als stinsenplanten) is een verzamelnaam voor een bijzondere groep verwilder(en)de voorjaarsbloemen. Het zijn vooral bol-, knol- en wortelgewassen, die sinds de zestiende eeuw werden aangeplant op buitenplaatsen, rondom kastelen en landhuizen. Stinzenplanten zijn echte voorjaarsbloeiers. Zo begint de holwortel al vroeg in maart te bloeien. Hij heeft een tros met licht paarsrode tot witte bloemen, die de vorm hebben van een helm. Hommels en bijen bezoeken de holwortel om stuifmeel te verzamelen, het is voor hen in deze tijd van het jaar een belangrijke voedselbron. 

Stins is een Fries woord dat wordt gebruikt om een burcht of een landhuis mee aan te duiden. Bewoners van deze stinzen konden het zich permitteren om voorjaarsbloeiers te planten. Op buitenplaatsen in Friesland, langs de Vecht en in het binnenduingebied zijn vaak bostulpen te vinden. Ze bloeien geel, met voor de bloei knikkende knoppen. De bloemen zijn ongeveer vijf centimeter lang. Tijdens de bloei staan ze fier rechtop, met de kelkbladen stervormig uitgespreid. 

Ga dit weekend genieten van stinzenplanten! Er bestaan allerlei wandelroutes om ze te bewonderen.

Tekst: Ineke Radstaat, Nature Today
Foto's: Hans Dekker, Saxifraga; Ed Stikvoort, Saxifraga