Natuurjournaal 29 november 2024

Door de storm van afgelopen woensdag zijn er weer veel bladeren van de bomen gevallen. De zwarte els heeft inmiddels ook geen blad meer, waardoor de houtige, eivormige vruchten – ook wel elzenproppen genoemd – goed te zien zijn. De elzenproppen zijn inmiddels bruinzwart verkleurd. Zwarte elzen groeien overal in Nederland, maar vooral in laagveengebieden en polders doen ze het goed. Via wortelknolletjes waarin zich bacteriën bevinden, kan deze boom stikstof rechtstreeks uit de lucht opnemen en dat heeft een bodemverbeterend effect. Om die reden wordt de boom nog steeds veel aangeplant op ‘moeilijke’, natte standplaatsen. 

Omdat er zoveel lekker zaad te vinden is in de elzenproppen van de zwarte els, is het een boom waar ‘s winters veel zaadeters op af komen. Kleine vinkachtigen, zoals sijzen, barmsijzen, goudvinken, kepen en putters, zie je dan ook vaak neerstrijken in een kale elzentop of op de bodem van een elzenbroekbos. Met zijn puntige snavel weet de putter behendig de zaadjes uit de elzenproppen te pikken. Putters hoeven niet op reis naar warmere oorden voor voedsel, in de Nederlandse natuur vinden ze genoeg zaden om de winter te overleven.

Tekst: Ineke Radstaat, Nature Today
Foto's: Luuk Vermeer, Saxifraga; Jan van der Straaten, Saxifraga