Provincie Utrecht krijgt bijna 36 miljoen voor natuurherstel

De provincie Utrecht krijgt het geld in het kader van het landelijke Programma Natuur. Met dit programma trekt het Rijk tot 2030 drie miljard euro uit om kwetsbare natuurgebieden te herstellen en te versterken. Dit bedrag wordt verdeeld over de provincies. Het nemen van maatregelen is nodig omdat het niet goed gaat met de natuur in Nederland. Steeds meer dier- en plantensoorten verdwijnen, onder andere door te veel stikstof.  

Aanpak op maat 

De provincie Utrecht heeft voor de negen stikstofgevoelige Natura 2000-gebieden in kaart gebracht wat er nodig is om de natuur te herstellen. Elk gebied krijgt een aanpak op maat, want geen natuurgebied is hetzelfde. De aanpak wordt gebaseerd op natuurdoelanalyses (NDA's) die de provincie de afgelopen twee jaar in opdracht van het Rijk heeft opgesteld. Uit deze analyses blijkt dat in alle Utrechtse Natura 2000-gebieden de natuur is verslechterd of (verder) dreigt te verslechteren, of dat dit niet valt uit te sluiten. Dit is in strijd met het verslechteringsverbod uit de Europese Vogel- en Habitatrichtlijn en de Omgevingswet. Bij een verslechtering moet Nederland onmiddellijk maatregelen nemen.  

Wegnemen schade door stikstof   

De herstelmaatregelen binnen het Programma Natuur zijn gericht op het wegnemen van schade door stikstofbelasting in Natura 2000-gebieden. De provincie voert de maatregelen samen met terreinbeheerders en waterschappen uit. Voor sommige maatregelen is eerst aanvullend onderzoek nodig.  Andere maatregelen kunnen al snel genomen worden en daarmee op korte termijn bijdragen aan een toekomstbestendig en gezond landelijk gebied. Denk aan het baggeren van sloten voor betere waterkwaliteit, het verhogen van het grondwaterpeil en het dempen van sloten en greppels. Ook wordt twintig hectare nieuw bos aangelegd.

Aanpak waterkwaliteit en invasieve exoten 

Er zijn meer problemen die moeten worden aangepakt, zoals de aanwezigheid van invasieve exoten. Deze dier- en plantensoorten – zoals de Amerikaanse rivierkreeft – horen in ons land niet thuis en veroorzaken schade. Een ander probleem is toenemende verdroging en een slechte waterkwaliteit. Door gebruik van mest in de landbouw is de waterkwaliteit sterk achteruitgegaan met nadelige gevolgen voor planten en dieren.  

Herstel bossen en beken 

Op de Utrechtse Heuvelrug en in de Beekdalen van de Gelderse Vallei – wat overigens geen Natura 2000-gebieden zijn – worden ook maatregelen genomen voor verbetering van stikstofgevoelige natuur. Op de Utrechtse Heuvelrug wordt de vitaliteit van verzuurde bossen hersteld. In de Beekdalen worden beken weer meer natuurlijk gemaakt, bijvoorbeeld door ze meer ruimte te geven. Verder nemen we maatregelen waardoor minder meststoffen in de beken komen. 

Maatregelen rondom Natura 2000-gebieden 

Ook rondom Natura 2000-gebieden zijn volgens de NDA's maatregelen nodig. Voor deze zogenoemde overgangsgebieden gaat de provincie samen met gemeenten, waterschappen en agrariërs afspraken maken en een aanpak uitwerken in een gezamenlijk gebiedsprogramma. De oplossing in deze overgangsgebieden ligt vooral in extensivering van de landbouw, agrarisch natuurbeheer en gedeeltelijke afwaardering van landbouwgrond. Alle maatregelen moeten uiterlijk in 2032 zijn uitgevoerd. 

Tekst: Provincie Utrecht
Foto's: Provinie Utrecht; Rudmer Zwerver, Saxifraga