Natuurjournaal 7 september 2024

De jongen van de knobbelzwaan zijn volgroeid, maar dragen nog steeds hun grijsbruine verenpak. Deze pubers blijven de eerste herfst en winter vaak nog bij hun ouders. De kleur zorgt ervoor dat de puberzwanen niet onnodig agressief bejegend worden door volwassen zwanen. Er zijn ook knobbelzwanen waarbij de jongen meteen wit zijn. Die worden ‘Poolse zwanen’ genoemd. Ze hebben, ook als ze volwassen zijn, lichtgekleurde, vleeskleurige poten. De volwassen wilde knobbelzwanen hebben zwarte poten. Soms worden de ‘Poolse zwanen’ als een ondersoort beschouwd, maar hun kenmerken zijn het gevolg van slechts één niet-dominante genmutatie. Deze is bij ongeveer veertig procent van de in Nederland voorkomende knobbelzwanen aanwezig.

Ook smienten kan je nu al volop zien. Mannetjes van smienten vallen op door hun kastanjebruine kop met een geel voorhoofd. De vrouwtjes zijn egaler bruin. Smienten broeden in Noord-Europa en overwinteren massaal in Nederland. Ze zijn nu te vinden op plassen en graslanden waar ze, net als ganzen, weilanden afgrazen. Rond september komen de eerste smienten in ons land aan. Een aanzienlijk deel van de Noordwest-Europese populatie overwintert hier. Daarom heeft Nederland een extra verantwoordelijkheid om voor de smient te zorgen. De smienten die in Nederland overwinteren, vertrekken weer tussen februari en april.

Tekst: Ineke Radstaat, Nature Today
Foto's: Monique van den Bruinhorst, Waarneming.nl; Luuk Vermeer, Saxifraga