Natuurjournaal 2 december 2023

Brandganzen maken dankbaar gebruik van onze weilanden als ideaal winterverblijf. De zwart-witte ganzen zijn eind september van de Russische toendra vertrokken zodra het daar fris werd. Na wat tussenstops zijn ze hier eind oktober aangekomen. In de loop van de winter zullen de aantallen nog wat oplopen. Dat zijn brandganzen die in de buurt overwinteren, maar nog wat verder trekken. In Nederland en aan de Noord-Duitse kust tot aan Denemarken overwinteren alle brandganzen die in Rusland broeden. Je ziet ze vooral in Friesland, rond het IJsselmeer, in Zeeland en langs de rivieren. Maar bij vorst, zoals nu, vliegen ze even naar Zuid-Nederland. In maart trekken ze weer naar Rusland. Nog genoeg tijd dus om deze gans met het vriendelijke gezicht te zien!

Op het water wordt dit weekend misschien wel geschaatst, onder water is het koud en stil. Een deel van de bruine kikkers overwintert in het water, ingegraven in het zachte slib op de bodem. Hoeven ze dan geen adem te halen? Jawel, dat doen ze door hun huid. Maar als er ijs ligt, kan er een zuurstoftekort ontstaan. Want uit al dat slib en rottend plantenmateriaal komt ook zwavelgas, dat door het ijs niet meer uit het water kan. De kikkers stikken hierdoor: dat zijn de dode kikkers die je soms onder het ijs ziet. Heb je een vijver? Help de kikkers door een gat in het ijs te maken. Met een bos stro, riet, of bamboestengels erin vriest het niet meer dicht.  

Tekst: Nienke Lameris, Nature Today
Foto’s: Jan van der Straaten, Saxifraga; Luc Hoogenstein, Saxifraga