Dode wolf in Drenthe – wat gebeurde er precies?

Allereerst: een wolf die agressief is naar mensen, is een probleemwolf. Volgens het interprovinciaal wolvenplan (pdf: 1,6 MB) – waarvan recent nog een addendum met interventierichtlijnen (pdf: 1,5 MB) is vastgesteld door de twaalf provincies – mag een probleemwolf worden gedood. Wij als Wolven in Nederland staan volledig achter deze escalatieladder.

De vraag is: was er in deze situatie sprake van een wolf die agressief was naar mensen?

De feiten

Over deze gebeurtenis doen diverse verhalen de ronde. Er zitten veel tegenstrijdigheden in de verhalen, maar dit weten we tot nu toe:

• Er is sprake van een schadegeval aan één of meerdere schapen binnen een omheining. De omheining is als wolfwerend geplaatst. Hoe de wolf binnen is gekomen is nog onduidelijk.
• Een persoon is door het dier verwond aan hand of arm. Of dit binnen of buiten de omheining was, is niet bekend. Ook weten we niet precies hoe ernstig de verwondingen waren.
• Twee uur nadat het dier binnen de omheining is aangetroffen, gaf de burgemeester opdracht tot afschot van het dier. Wie het dier heeft afgeschoten, is niet bekend.
• Uiteindelijk is er een wolf doodgeschoten. Of dit hetzelfde dier is dat de schapen heeft aangevallen, is niet bekend.
• Sectie zal uitwijzen hoe oud de geschoten wolf is en welk geslacht het dier heeft.

Duiding wolvengedrag

Als een wolf in het nauw gedreven wordt of aan het eten is, dan valt een wolf niet aan, maar verdedigt zich. Dit gedrag zien we ook bij andere dieren: elk dier in het nauw (door stress of paniek) is potentieel gevaarlijk voor mensen. Bij een gerichte aanval van een wolf richting een mens, springt een wolf hoog tegen hem op om de persoon uit evenwicht te brengen. Daarna bijt de wolf, hoogstwaarschijnlijk in de buurt van de hals. Het feit dat er in een arm of hand gebeten is, kan erop duiden dat de wolf zichzelf heeft proberen te verweren. Het verschil tussen verweer en een gerichte aanval uit agressie is essentieel om te bepalen of er sprake is van een probleemwolf of een probleemsituatie alsmede het bepalen van de rechtmatigheid van afschot.

Gezien de locatie van de aanval, gaat het waarschijnlijk om een wolf uit de roedel in Zuidoost-Friesland/Zuidwest-Drenthe. Deze roedel heeft op dit moment jongen. De ouderdieren jagen op prooi, eten hun buik vol en halen dan de rest van de roedel om mee te eten. Het is onduidelijk in deze situatie of de wolf die beet en de wolf die is afgeschoten, één en hetzelfde dier betreft. De enige manier om dit vast te stellen, is door zowel DNA van het aangevallen schaap en DNA van het geschoten dier te vergelijken.

Hoe werkt zo’n wolvenplan in de praktijk?

In het interprovinciaal wolvenplan staat deze situatie bijna letterlijk beschreven. Deze tabel is bestaand beleid waarop het openbaar gezag haar beslissingen moet baseren.

Een burgemeester mag van deze tabel afwijken als de openbare veiligheid in gevaar is. Was daar sprake van?

• Het ging hier om privéterrein met een omheining rondom.
• Het gebeurde in landelijk gebied, niet midden in de bebouwing.
• De mens ging op de wolf af, niet andersom.
• De wolf was aan het eten, hij ging niet doelbewust achter een mens aan.

Resumé

Als de wolf echt agressief naar mensen is geweest, dan is het besluit van de burgemeester terecht. Een probleemwolf mag onder voorwaarden worden afgeschoten. Uit de feiten die tot nu toe op tafel liggen, lijkt het erop dat de wolf niet doelbewust op mensen afging. Het was mogelijk geen probleemwolf, hooguit een probleemsituatie. Samen met de provincie, de politie en andere instanties ondersteunen we het onderzoek naar de exacte feiten. Want het is van groot belang dat die in situaties als deze naar boven komen. Tot slot hopen wij natuurlijk dat de persoon in kwestie geen blijvend letsel overhoudt aan dit incident.

Tekst: Wolven in Nederland
Foto: Otto Jelsma