Natuurjournaal 22 februari 2023

Welke dieren zijn er in winterslaap om de kou te overleven? Tot het voorjaar is het elke woensdag winterslaapwoensdag in het natuurjournaal en nemen we twee soorten onder de loep.

Twintig jaar geleden was het nog een zeldzaamheid, nu zie je hem elke zomer in de tuin: de kolibrievlinder. Het is een trekvlinder uit Zuid-Europa, die nu elk jaar uit het zuiden naar Nederland vliegt en zich hier voortplant. In de late zomer zien we de vele jonge vlinders, die hier uit het ei gekropen zijn. Droogte en hitte deert ze niet, maar hoe zit dat in de winter? Kolibrievlinders overwinteren als volwassen vlinder. De laatste jaren zijn er in Nederland steeds meer overwinterende vlinders gezien, bijvoorbeeld in schuurtjes. Als het niet te hard vriest, komen ze de winter door. En daar wijzen ook vroege waarnemingen op, van kolibrievlinders die al in februari krokussen en narcissen bezoeken.

Er zijn ook vlinders die als rups overwinteren. Dat lijkt een hachelijke onderneming, zo’n kwetsbare rups in de winterkou. Toch is het geen probleem, door een soort antivries in hun bloed zijn ze beschermd tegen vorst. De rupsen van bijvoorbeeld het oranje zandoogje kruipt in de herfst diep weg in een graspol en kruipt er in het voorjaar weer uit. De agaatvlinder – een nachtvlinder – is als rups opvallend heldergroen, of lichtbruin met een zweempje roze. Ze komen in het hele land voor, en wonen ook in tuinen. De rups wordt ’s winters vaak gezien, omdat ze bij zacht weer gewoon doorgaan met eten.

Tekst: Nienke Lameris, NatureToday.nl
Foto’s: Ton van Bracht, Waarneming.nl; Ab H. Baas, Saxifraga